Preparatning savdo nomi
Enalapril
Ta'sir etuvchi modda (XPN) enalapril (enalapril)

Dori shakli
Tabletkalar 5 va 10 mg dan.

Tarkibi

1 tabletka quyidagilarni saqlaydi
faol modda enalapril maleati 5 mg yoki 10 mg;
yordamchi moddalar laktoza monogidrati, povidon, kartoshka kraxmali, tal'k, magniy stearati.
Ta'rifi sarg‘ish tusli oq rangli, yassitsilindrik, faskali tabletkalar.

Farmakoterapevtik guruhi
angiotenzin I ni aylantiruvchi ferment (AAF) ingibitori.
ATX kodi S09AA02.


Farmakologik xususiyatlari


Farmakodinamika

AAF ingibitori – gipotenziv vosita. Angiotenzin I dan angiotenzin II ni hosil bo‘lishini susaytiradi va uning qon tomirlarni toraytiruvchi ta'sirini bartaraf etadi. Yurak qisqarishlari soni va qonning minutli hajmini o‘zgartirmay, arterial bosimni asta-sekin pasaytiradi. Umumumiy periferik qon tomir qarshiligini pasaytiradi, yurakka bo‘lgan keyingi yuklamani kamaytiradi. Shuningdek old yuklamani xam kamaytiradi, yurakning o‘ng bo‘lmachasida va kichik qon aylanish doirasida bosimni pasaytiradi, yurakning chap qorinchasini gipertrofiyasini kamaytiradi, buyrak kalavalarining olib chiqib ketuvchi arteriolalarining tonusini pasaytirib, shu yo‘l bilan kalavalar ichidagi gemodinamikani yaxshilaydi va diabetik nefropatiyani rivojlanishiga to‘sqinlik qiladi.
Peroral qabul qilinganda gipotenziv samarani boshlanish vaqti – 1 soat, u maksimumiga 4-6 soatdan keyin yetadi va 24 soatgacha saqlanib turadi. Surunkali yurak yetishmovchiligida sezilarli klinik samara uzoq muddat davomida – 6 oy va undan ortiq davolanishda kuzatiladi.

Farmakokinetikasi

Ichga qabul qilingandan so‘ng enalaprilning 60% me'da-ichak yo‘llaridan so‘riladi. Jigarda metabolizmga uchraydi va faol metaboliti - enalaprilatni hosil qiladi. Enalaprilatning qon zardobidagi maksimal kontsentratsiyasiga qabul qilingandan keyin 3-4 soatdan so‘ng erishiladi.
Enalaprilat plazma oqsillari bilan 50-60% bog‘lanadi. Enalapril qon plazmasidagi maksimal kontsentratsiyasiga 1 soatdan keyin, enalaprilat – 3-4 soatdan keyin erishiladi. Enalaprilat gistogematik to‘siqlar orqali, gematoentsefalik to‘siqdan tashqari oson o‘tadi, katta bo‘lmagan qismi yo‘ldosh orqali o‘tadi va ko‘krak sutiga kiradi. Enalaprilatning yarim chiqarilish davri - 11 soat. Enalapril asosan buyraklar orqali – 60% (20% - enalapril ko‘rinishida va 40% - enalaprilat ko‘rinishida), ichak orqali (6% - enalapril ko‘rinishida va 27% - enalaprilat ko‘rinishida) chiqariladi. Gemodializda va peritonial dializda chiqariladi.


Qo‘llanilishi

-turli shakldagi va og‘irlik darajasidagi arterial gipertenziya (shu jumladan renovaskulyar gipertenziya);
-I–III bosqichdagi yurak yetishmovchiligini majmuaviy davolash tarkibida, shu jumladan chap qorinchaning simptomsiz disfunktsiyasi;
-chap qorinchaning simptomsiz disfunktsiyasi bo‘lgan patsiyentlarda koronar ishemiyani oldini olishda qo‘llaniladi.


Qo‘llash usuli va dozalari

Ichga, ovqat qabul qilishdan qat'iy nazar buyuriladi.
Arterial gipertenziya.
Yengil darajadagi arterial gipertenziya (AG) da boshlang‘ich doza sutkada 1 marta 5 mg ni tashkil qiladi. AG ning boshqa darajalarida – sutkada 1 marta 10 mg ni tashkil qiladi. Samara bo‘lmaganida preparatning dozasi 1 haftalik interval bilan 5 mg ga oshiriladi. Erishilgan samarani bir maromda ushlab turuvchi doza – 20 mg sutkada 1 marta. Doza sutkada 40 mg dan oshmasligi kerak.
Renovaskulyar gipertenziya.
Davolash 2,5 mg li eng past dozadan boshlanadi. Doza patsiyentning ehtiyojlariga muvofiq tanlanadi. Maksimal sutkalik doza – har kuni qabul qilinganda - 40 mg enalaprilni tashkil qiladi.
Arterial gipertenziyani diuretiklar bilan yondosh davolash.
Enalapril birinchi marta qabul qilgandan so‘ng arterial gipotenziya rivojlanishi mumkin. Preparatni ehtiyotkorlik bilan buyurish tavsiya etiladi. Diuretiklar bilan davolashni, enalapril bilan davolashni boshlashdan 2-3 kun oldin to‘xtatish lozim. Agar buning iloji bo‘lmasa, unda enalaprilning boshlang‘ich dozasini preparatning boshlang‘ich samarasini aniqlash uchun pasaytirish (5 mg gacha yoki kamroq) kerak.
Buyrak yetishmovchiligida dozalash.
Enalaprilni qabul qilish orasidagi interval oshirilishi va/yoki doza kamaytirilishi lozim.
Buyrak faoliyatining holati Kreatinin klirensi ml/min Boshlang‘ich doza kuniga/mg
Faoliyatini ahamiyatsiz buzilishi 30 ml/min dan ortiq 5-10 mg
Faoliyatini o‘rtacha buzilishi 30 ml/min dan kam 2,5-5 mg
Yaqqol buzilishlar yoki gemodializ 10 ml/min dan kam 2,5 mg dializ kunlari
Yurak yetishmovchiligi/chap qorinchaning simptomsiz disfunktsiyasi
Surunkali yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda enalaprilning boshlang‘ich dozasi sutkada 2,5 mg ni tashkil qiladi, preparatni buyurilishi preparatning boshlang‘ich samarasini aniqlash uchun shifokorning sinchkov nazorati ostida o‘tkazilishi kerak. Enalapril diuretiklar bilan birga, va lozim bo‘lsa yurak glikozidlari bilan birga ishlatilishi mumkin. Dozani patsiyent tomonidan preparatni o‘zlashtirilishiga qarab, 1 hafta interval bilan 5 mg ga oshirib borib, odatdagi sutkalik samarani bir maromda saqlab turuvchi doza – 20 mg gacha oshirish kerak, bir marta buyuriladi yoki ikki marta qabul qilishga bo‘linadi. Dozani tanlash 2-4 hafta davomida olib boriladi.
Yurak yetishmovchiligi/chap qorinchaning simptomsiz disfunktsiyasi bo‘lgan bemorlarda enalaprilning dozasini tavsiya qilinadigan titrlanishi
Hafta Doza mg/kun
1-hafta 1-3 kun kuniga 2,5 mg sutkada 1 marta
4-7 kun kuniga 5 mg 2 qabulga bo‘lingan
2-hafta kuniga 10mg bir marta yoki 2 qabulga bo‘lingan
3- va 4-hafta kuniga 20 mg bir marta yoki 2 qabulga bo‘lingan
Enalaprilning birinchi dozasini qabul qilgandan so‘ng rivojlangan arterial gipotenziya preparat qabul qilishni to‘xtatish lozimligini bildirmaydi.
Keksa yoshli patsiyentlarda qo‘llanishi
Doza patsiyentning buyrak faoliyatini buzilish darajasiga mos bo‘lishi kerak.
Pediatriyada qo‘llanishi
Ushbu dori vositasini bolalarda qo‘llash tavsiya qilinmaydi.

Nojo‘ya ta'sirlari
Yurak-qon tomir tizimi tomonidan 2% dan kam – arterial yoki ortostatik gipotenziya, hushdan ketishlar; ayrim hollarda – miokard infarkti, insult, ko‘krakda og‘riq, yurak urishi, yurak ritmini buzilishi, stenokardiya, Reyno sindromi.
Markaziy va periferik nerv tizimi tomonidan eng ko‘p uchraydigan – bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i; 2-3% hollarda yuqori charchoqlik, asteniya; ayrim hollarda – depressiya, ongni chalkashishi, uyquni buzilishi, qo‘zg‘alish, paresteziyalar, quloqlarda shovqin, ko‘rishni noaniqligi.
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan 2% dan kam – ko‘ngil aynishi, diareya; ayrim hollarda – ichakni tutilishi, pankreatit, jigar yetishmovchiligi, gepatit, sariqlik, qorin sohasida og‘riq, qusish, dispepsiya, qabziyat, anoreksiya, stomatit, ta'mni buzilishi, glossit, transaminazalar va bilirubinning faolligini qaytuvchi oshishi.
Nafas tizimi tomonidan 2% dan kam – yo‘tal; ayrim hollarda – o‘pka infiltratlari, bronxospazm, bronxial astma, hansirash, rinoreya, tomoq og‘riqlari, ovozni bo‘g‘ilishi.
Siydik chiqarish tizimi tomonidan kam – buyrak yetishmovchiligi, oliguriya, mochevina, kreatininning miqdorini qaytuvchi oshishi.
Allergik reaktsiyalar 2% dan kam – teri toshmalari; kam – angionevrotik shish; ayrim hollarda – ko‘pshaklli eritema, eksfoliativ dermatit, Stivens-Djonson sindromi, toksik epidermal nekroliz, eshakemi.
Isitma, serozit, vaskulit, mialgiyalar/miozit, artralgiyalar/artrit, antinuklear antitelalarga ijobiy sinama, EChT ni oshishi, eozinofiliya va leykotsitoz ko‘rinishidagi simptomokompleks rivojlanishi mumkin.
Qon yaratish tizimi tomonidan gemoglobin va gematokrit darajasini pasayishi mumkin; ayrim hollarda – neytropeniya, trombotsitopeniya, agranulotsitoz.
Dermatologik reaktsiyalar ayrim hollarda – ter ajralishini kuchayishi, pemfigus, qichishish, toshmalar, alopetsiya, fotosensibilizatsiya, yuz terisini qizarishi.
Laborator ko‘rsatkichlar tomonidan giperkaliyemiya va giponatriyemiya.
Boshqalar 2% dan kam – mushaklarni tirishishi; ayrim hollarda – impotentsiya.
Umuman olganda enalapril yaxshi o‘zlashtiriladi. Nojo‘ya samaralarning umumiy soni platsebo buyurilganidagidan oshmaydi. Ko‘pchilik hollarda nojo‘ya samaralar ahamiyatsiz bo‘lib, vaqtinchalik xarakterga ega va davolashni bekor qilishni talab etmaydi.


Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

Enalapril va boshqa AAF ingibitorlariga yuqori sezuvchanlik, anamnezdagi angionevrotik shish bo‘lganligi, porfiriya, homiladorlik, laktatsiya davri, 18 yoshgacha bo‘lganlar (samaradorligi va xavfsizligi aniqlanmagan).
Birlamchi giperaldosteronizmda, buyrak arteriyalarining ikki tomonlama stenozida, yagona buyrak arteriyasining stenozida, giperkaliyemiyada, buyrak transplantatsiyasidan keyingi holatlarda; aortal stenozda, mitral stenozda (gemodinamik buzilishlar bilan), idiopatik gipertrofik subaortal stenozda, biriktiruvchi to‘qimaning tizimli kasalliklarida, yurak ishemik kasalligida, serebrovaskulyar kasalliklarda, qandli diabetda, buyrak yetishmovchiligida (proteinuriya sutkada 1 g dan ortiq), jigar yetishmovchiligida, tuz cheklangan parhezdagi yoki gemodializda bo‘lgan patsiyentlarda, immunodepressantlar va saluretiklar bilan birga qabul qilinganida, keksa yoshlilarda (65 yoshdan kattalar) ehtiyotkorlik bilan qo‘llansin.

Dorilarning o‘zaro ta'siri
Ovqat qabul qilish enalaprilni so‘rilishiga ta'sir qilmaydi.
Enalapril kaliyni tejovchi diuretiklar (spironolakton, triamteren, amilorid) yoki kaliy preparatlari bilan bir vaqtda qo‘llanganida giperkaliyemiya rivojlanishi mumkin. Diuretiklar, beta-adrenoblokatorlar, metildopa, nitratlar, kaltsiy kanallarining blokatorlari, gidralazin, prozozin bilan bir vaqtda qo‘llanganida gipotenziv samara kuchayishi mumkin. Nosteroid yallig‘lanishga qarshi vositalar (shu jumladan atsetilsalitsil kislotasi) bilan bir vaqtda qo‘llanganida enalaprilning samarasini pasayishi va buyrak faoliyati buzilishi mumkin. Enalapril teofillinning ta'sirini susaytiradi. Enalapril va litiy preparatlari qo‘llanganda litiyni chiqarilishi sekinlashadi va uning ta'siri kuchayadi (qon zardobida litiyning kontsentratsiyasini nazorat qilish ko‘rsatilgan). Enalapril simetidin bilan bir vaqtda qo‘llanganida enalaprilning yarim chiqarilish davri uzayadi.



Maxsus ko‘rsatmalar
(ehtiyotkorlik choralari)
Enalaprilni yurak chap qorinchasidan qon oqib chiqishi qiyinlashgan patsiyentlarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llash kerak.
Enalapril bilan davolash vaqtida yurak yetishmovchiligi bo‘lgan patsiyentlarda AB va buyraklar faoliyatini muntazam nazorat qilish kerak. Diuretiklar qabul qilayotgan patsiyentlarda enalapril bilan davolashni boshlashdan oldin, diuretiklarning dozasini imkoni boricha kamaytirish kerak. Enalaprilning birinchi dozasi qabul qilingandan keyin arterial gipotenziyani rivojlanishi preparatni qabul qilishni to‘xtatishni bildirmaydi. Davolanish davrida shuningdek qon zardobida kaliy miqdorini xam nazorat qilish kerak. Arterial gipotenziya ko‘pincha gipovolemiya, masalan, diuretiklar bilan davolash natijasidagi gipovolemiya fonida, tuzni iste'mol qilish cheklanganida, gemodializdagi patsiyentlarda, shuningdek diareya yoki qusish fonida rivojlanadi.
Xuddi shunday tarzda YuIK bo‘lgan, shuningdek AB ni keskin pasayishi miokard infarkti yoki insultga olib kelishi mumkin bo‘lgan bosh miya qon tomirlari kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarni kuzatish kerak.
Gipotenziya qat'iy xarakter kasb etgan hollarda dozani kamaytirish va/yoki diuretik bilan va/yoki enalapril bilan davolashni to‘xtatish kerak.
Ayrim patsiyentlarda enalapril bilan davolash boshlangandan keyin rivojlanuvchi arterial gipotenziya buyrak faoliyatini yomonlashishiga olib kelishi mumkin. Buyrak arteriyalarining ikki tomonlama stenozi yoki yagona buyrak arteriyasining stenozi bo‘lgan patsiyentlarda enalapril bilan davolash boshlanganidan keyin rivojlanuvchi arterial gipotenziya buyraklar faoliyatini yomonlashishiga, zardobda mochevina va kreatininning miqdorini oshishiga olib kelishi mumkin.
AAF ingibitorlari, shu jumladan enalapril buyurilganida angionevrotik shishning kam hollari (ko‘proq negroid irqiga mansub patsiyentlarda) ta'riflangan. Bunday hollarda enalapril bilan davolashni darhol to‘xtatish va simptomlar to‘liq yo‘qolgunicha patsiyentning doimiy kuzatuvini o‘tkazish kerak. Agar shish yuz va lab sohasi bilan cheklanib qolsa, odatda maxsus davolash choralari talab etilmaydi, antigistamin preparatlari, patsiyentning ahvolini yaxshilab, ijobiy samara ko‘rsatadi. Shish til, tovush yoriqlari yoki xiqildoq sohasida joylashgan va nafas yo‘llarining obstruktsiyasini chaqirishi mumkin bo‘lgan hollarda, epinefrin (adrenalin) 0,1% eritmasini (0,3–0,5 ml) teri ostiga in'ektsiyasini o‘z ichiga olgan davolashni va/yoki nafas yo‘llarining o‘tkazuvchanligini ta'minlash uchun boshqa chora-tadbirlarni tezda boshlash lozim.
AAF ingibitorlarini qabul qilgan negroid irqiga mansub patsiyentlarda, boshqa irq vakillariga nisbatan angionevrotik shish ko‘proq kuzatilgan.
Kam hollarda AAF ingibitorlarini qabul qilayotgan patsiyentlarda, parda qanotlilar zaharidan olingan allergen bilan giposensibilizatsiya o‘tkazish vaqtida og‘ir, hayotga xavf tug‘diruvchi anafilaktoid reaktsiyalar rivojlangan.
Yuqori o‘tkazish xususiyatiga ega bo‘lgan membranalarni (masalan, AN69) ishlatish bilan o‘tkazilgan dializda bo‘lgan va bir vaqtning o‘zida AAF ingibitorlarini qabul qilgan bemorlarda ayrim hollarda anafilaktoid reaktsiyalar rivojlangan. Shuning uchun bunday patsiyentlarda boshqa turdagi dializ membranalarini yoki antigipertenziv vositalarning boshqa sinfini qo‘llash tavsiya qilinadi.
AAF ingibitorlari bilan davolanishda yo‘talni paydo bo‘lishi to‘g‘risida xabarlar bor. Odatda yo‘tal unumsiz (quruq), qat'iy xarakterga ega bo‘lib, preparat bekor qilinganidan keyin to‘xtaydi.
Yirik jarrohlik operatsiyalarini o‘tkazish vaqtida yoki arterial gipotenziyani chaqirishi mumkin bo‘lgan birikmalarni qo‘llash yordamida o‘tkazilgan anesteziya vaqtida enalapril yaqqol arterial gipotenziyani chaqirishi mumkin, buni yuboriladigan suyuqlik hajmini oshirish yo‘li bilan muvofiqlashtirish kerak.
Arterial gipertenziyasi bo‘lgan, 48 hafta davomida enalapril qabul qilgan patsiyentlarda zardobda kaliy miqdorini 0,02 mekv/l ga oshishi kuzatiladi. Enalapril bilan davolanishda qon zardobida kaliy miqdorini nazorat qilish kerak.
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi
Homiladorlik davrida enalaprilni qo‘llash tavsiya qilinmaydi. Homiladorlik yuz bergan hollarda Enalaprilni qabul qilishni darhol to‘xtatish kerak.
AAF ingibitorlari homiladorlikning II-III uch oyligida buyurilganda homila yoki yangi tug‘ilgan chaqaloqning kasallanishini chaqirishi yoki nobud bo‘lishiga olib kelishi mumkin. AAF ingibitorlarini qo‘llanishi homilaga va yangi tug‘ilgan chaqaloqqa salbiy ta'siri, shu jumladan arterial gipotenziya, buyrak yetishmovchiligi, giperkaliyemiya va/yoki bosh suyagining gipoplaziyasi bilan kechgan. Oligogidroamnion rivojlanishi mumkin. Bu asorat qo‘l-oyoqlar kontrakturasi, bosh suyagining yuz suyaklari deformatsiyasi, o‘pkalar gipoplaziyasiga olib kelishi mumkin. Enalapril buyurilganda patsiyentkani homila uchun xavf yuzasidan xabardor qilish lozim.
Bunga o‘xshash asoratlar, homiladorlikning I uch oyligi davrida AAF ingibitorlarining homilaga ta'siri cheklanganligi tufayli, bu davrda yuz bermagan. Intraamniotik sohani baholash uchun vaqti-vaqti bilan ultartovush tekshiruvini o‘tkazish kerak.
Onalari enalapril qabul qilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar, rivojlanish nuqsonlarini aniqlash maqsadida sinchkov tekshiruvdan o‘tishlari kerak. Enalaprilni yangi tug‘ilgan chaqaloq organizmidan peritoneal dializ orqali qisman chiqarilishi mumkin.
Enalapril va enalaprilat juda oz kontsentratsiyalarda ko‘krak suti bilan chiqariladi. Laktatsiya davrida preparatni qo‘llash zarurati tug‘ilganida emizishni to‘xtatish kerak.
Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.


Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari arterial bosimni kollaps, miokard infarkti, bosh miyada qon aylanishini o‘tkir buzilishi yoki tromboembolik asoratlarni rivojlanishiga qadar yaqqol pasayishi, tirishishlar, stupor.
Davolash patsiyentning oyoqlarini biroz ko‘tarilgan gorizontal holatga o‘tkazish kerak. Keyinchalik faollashtirilgan ko‘mirni qo‘llash bilan me'dani yuvish. Statsionar sharoitlarda arterial bosimni barqarorlashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar fiziologik eritma yoki plazma o‘rnini bosuvchilarni vena ichiga yuborish o‘tkaziladi. Gemodializ o‘tkazilishi mumkin.


Chiqarilish shakli

10 yoki 25 tabletkadan kontur uyali o‘ramda, o‘ramda №10x1, №10x2, №10x3, №25x1, №25x2.


Saqlash sharoiti

Yorug‘likdan va namlikdan himoyalangan joyda, 25°C dan yuqori bo‘lmagan haroratda.


Yaroqlilik muddati

2 yil.


Dorixonalardan berish tartibi

Retsept bo‘yicha.


Ishlab chiqaruvchi
ning manzili
«Borisovskiy zavod meditsinskix preparatov» Ochiq aktsionerlik jamiyati,
Belarus Respublikasi, Borisov sh., Chapayev ko‘ch., 64.