Deksametazon eritma 4mg/1ml №5 KRKA, flakon

Preparatning savdo nomi

Deksametazon
Tasir etuvchi modda (XPN) Deksametazon

Dori shakli

In'ektsiya uchun eritma

Tarkibi

1ml in'ektsiya uchun eritma kuyidagilarni saklaydi
faol modda deksametazon natriy fosfati 4,37 mg (4 mg deksametazon fosfatiga mos
keladi).
yordamchi moddalar glitserol 22,50 mg, dinatriy edetati 0,10 mg, natriy gidrofosfat digidrati 0,80 mg, inektsiya uchun suv q.s. 1,00 ml gacha.
Tarifi tinik, rangsiz yoki biroz sartish rangli eritma.
Farmakoterapevtik guruxi glyukokortikosteroid ATX kodi H02AB02

Farmakologik xususiyatlari

Farmakodinamika

Deksametazon - buyrak usti bezlari pustlok kismini glyukokortikoid tasir (GKS) kursatuvchi sintetik gormonidir. Yalliglanishga karshi va immunosupressiv samaralarga ega,
sh u n i n g d ye k energetik metabolizmga, glyukoza gomeostaziga va gipotalamusni faollashtiruvchi omilni va gipofizning adrenokortikotrop gormoni sinteziga (manfiy kayta boglanishi orkali) tasir kiladi.
GKS yogda eruvchan moddalar xisoblanadi va shuning uchun xujayra membranalari orkali nishon xujayralarga oson tadi. Gormonni retseptor bilan boglanishi, retseptorning konformatsion uzgarishini keltirib chikaradi va DNK bilan uxshashligini oshiradi. Gormon-retseptor majmuasi xujayraning yadrosiga utadi va glyukokortikoidning javob
elementi
(GRE) deb nomlanuvchi DNK molekulasining
boshkaruvchi
kismi bilan boglanadi Faollashgan retseptor GRE yoki spetsifik genlar bilan boglanadi xamda matritsali RNK (mRNK) transkriptsiyasini boshkaradi.
Yangidan xosil bulgan mRNK ribosomalarga tashiladi, sungra ular yangi oksillarnig xosil bulishida ishtirok etishadi. Nishon xujayra turi va xujayraviy jarayonlarga boglik xolda, yangi oksillarning xosil bulishi xam kuchayishi (masalan, jigar xujayralarida tirozin-transaminaza sintezi), xam susayishi (masalan, limfotsitlarda IL-2 sintezi) mumkin. GKSga sezuvchan retseptorlar barcha tukimalarda aniklanganligi tufayli, ular tasirining boshlanishi organizmning kupina xujayralarida amalga oshadi.
Energiya va glyukoza gomeostazini metabolizmga
Tasiri deksametazon insulin, GLYUKOGON katexolaminlar bilan katorda energiyaning tuplanishi sarflanishini nazorat kiladi. Jigarda u glyukozaning piruvat va aminokislotalardan xosil bulishi xamda glikogyen xosil bulishini ragbatlantiradi. Periferik tukimalarda, xususan, mushaklarda, glyukoza istemolini kamaytiradi va jigardagi
glyukoneogenez substrati xisoblanuvchi aminokislotalarni (oksillardan) mobilizatsiya kiladi. Yoglar metabolizmiga bevosita samarasi ëF tukimaning markaziy kayta taksimlanishi va lipolizning katexolaminlar tasiriga javoban kuchayishi orkali namoyon buladi.
Buyraklarning proksimal kanalchalaridagi retseptorlar yordamida deksametazon buyrak kon okimi va kalava filtratsiyasini ragbatlantiradi, vazopressinning xosil bulishi va aralishini susaytiradi xamda buyraklarning kislotalarni chikarish kobiliyatini yaxshilaydi.
Kon tomirlarning pressor agentlarga nisbatan sezuvchanligini oshiradi.
Yukori dozalarda deksametazon
I III fibroblast
TUR kollagen va glikozaminoglikanlarning xosil bulishini susaytiradi; xujayra tashkarisidagikollagyen va matriks xosil bulishini susaytirishi xisobiga ular
jaroxatlarnng bitishini kechiktiradi. Yukori dozalarni uzok muddat kabul kilish bilosita samara sifatida suyak tukimalarining avj oluvchi rezorbtsiyasini chakiradi va uning xosil
bulishini
bevosita
kamaytiradi (paratgormon ajralishini razbatlantiradi
va kaltsitonin ajralishini susaytiradi). Undan tashkari, u kaltsiyning manfiy muvozanatiga olib keladi - ichakda kaltsiy surilishini kamaytiradi va uning buyraklar
orkali chikarilishini kuchaytiradi. Odatda
bu ikkilamchi giperparatireoz fosfaturiyaga olib keladi.
Gipotalamus va gipofizga tasiri deksametazon endogen kortizolga nisbatan 30 barobar kuprok yakkol tasir kursatadi. Shuning uchun u kortikotropin-rilizing-omil (KRO) va adrenokortikotrop gormon (AKTG) ajralishining yanada kuchlirok ingibitori xisoblanadi. Farmakologik dozalarda
gipotalamo-gipofizar-buyrak usti tizimini susaytiradi, ikkilamchi buyrak usti yetishmovchiligining rivojlanishiga turtki beradi. Buyrak usti bezlari yetishmovchiligi deksametazonni 20-30 mg prednizonga ekvivalent sutkalik dozada yuborilgandan keyin 5-7 kuni yoki kichik dozalarda
30 kunlik davolashdan keyin rivojlanishi mumkin. Yukori dozalarda davolashning kiska muddatli kursi (5 kungacha) bekor kilingandan sung buyrak usti bezi pustlogining funktsiyasi bir xaftadan sung tiklanishi mumkin; uzok muddatli davolash kursidan sung normal xolatning tiklanishi kerok sodir buladi, odatda bu jarayon 1 yilgacha vaktni oladi. Bazi patsiyentlarda buyrak usti bezlari pustlogining kaytmas atrofiyasi rivojlanishi
mumkin.
Glyukokortikosteroidlarning lilislinishsikarshi va immunosupressiv ta'siri ularning molekulyar va biokimyoviy samaralari bilan boglik. Molekulyar yalliglanishga karshi samara glyukokortikosteroidlarni glyukokortikoidli retseptorlar bilan uzaro tasirlashishi va kuplab informatsion molekulalar, oksillar va yalliglanish jarayonida ishtirok etuvchi fermentlarning paydo bulishini nazorat kiluvchi bir kator genlar ekspressiyasining uzgarishi natijasi xisoblanadi. Bu tukimaning yalliglanishga nisbatan javobining pasayishiga yoki oldini olishga, yani makrofaglar va leykotsitlar
tuplanishining, fagotsitozning susayishi va lizosomal fermentlarning ajralishi, yalliglanish mediatorlarining sintezi, makrofagni ingibitsiya kiluvchi o m i l n I N g
bloklanishiga olib
keladi.
Deksametazon kapillyarlarning kengayishi va utkazuvchanligini kamaytiradi, leykotsitlarning endoteliyaga adgeziyasini pasaytiradi, Pg, leykotriyenlar, tromboksanlar sintezini susaytiradi.
Deksametazon leykotriyenlarning paydo bulishini ularning xujayraviy fosfolipidlaridan araxidon kislotasining ajralib chikishini kamaytirish orkali pasaytiradi, bu fosfolipaza Ag faolligining susaytirilishi natijasi xisoblanadi. Fosfolipazaga tasiri fosfolipaza A2 ingibitori xisoblangan lipokortin (makrokortin) kontsentratsiyasining oshishi bilan bilvosita boglik. Deksametazonning prostaglandinlar va tromboksan sintezini susaytiruvchi tasiri siklooksigenazaning xosil bulishini kodlovchi uziga xos mDNK sintezining pasayishi natijasi xisoblanadi. Deksametazon xujayraviy immun reaktsiyalarning o l d i n i o l a d i yo k i susaytiradi (sekinlashgan turdagi uta yukori sezuvchanlik reaktsiyalari), T-limfotsitlar (I tur T- xelperlar), monotsitlar va eozinofillar sonini kamaytiradi, immunoglobunlarni ularning retseptorlari bilan boglanishini pasaytiradi, interleykinlar sintezini susaytiradi T-limfotsitar blastogenezni kamaytiradi va birlamchi immun javobni
pasaytiradi.
I tur T-xelperlarni rabatlantirish xisobiga gumoral immunitetni faollashtiradi - antitelolar ishlab chikarilishini kuchaytiradi. Axamiyatga ega samara bulib usma nekrozi omili (UNO) va IL-1 xosil bulishini pasaytirishi xisoblanadi.

Farmakokinetikasi

Deksametazonning
kon plazmasidagi maksimal kontsentratsiyasiga
ichiga yuborilgandan 5 minutdan sung va mushak orasiga yuborilgandan 1 soatdan sung
erishiladi. Bugimlar yoki yumshok tukimalar (zararlanish uchoklari)ga maxalliy yuborilganda, surilish mushaklar ichiga kullanilgandagiga nisbatan sekinrok kechadi. Vena ichiga yuborilganda, tasiritez rivojlanadi, mushak ichiga kullanilganda esa KLINIK samara 8 soatdan sung rivojlanadi. Tasiri davomiy mushak ichiga kullanilgandan sung 17 dan 28 kungacha va maxalliy kullanilgandan sung 3 kundan 3 xaftagacha.
Kon plazmasi va sinovial suyuklikda deksametazon
fosfatning deksametazonga utishi tez sodir buladi.
Kon plazmasida deksametazonning taxminan 77% oksillar, kuprok albuminlar bilan boglanadi. Deksametazonning fakat kichik mikdori albumin bulmagan oksillar bilan boglanadi. Xujayraning tashki va ichki bushliklariga kiradi. Markaziy nerv tizimida (gipotalamus, gipofiz) uning samaralari membranali retseptorlar bilan boglanishi bilan asoslanadi. Periferik tukimalarda sitoplazmatik retseptorlar bilan boglanadi. Parchalanishi uning t a s i r kilish joyida, yani xujayrada sodir buladi. Kuprok jigarda (asosan glyukuron va sulfat kislotalari bilan konyugatsiya kilinishi yuli bilan), sh u n i n g d ye k buyraklar boshka tukimalarda nofaol metabolitlargacha
metabolizmga uchraydi. Asosan buyraklar orkali chikariladi. Yarim chikarilish davri (T1/2) - 190 minut.
Kullanilishi
Deksametazon preparati vena ichiga yoki mushak ichiga utkir xolatlarda yoki peroral davolashni utkazishning imkoni bulmaganda kullaniladi
endokrin kasalliklar buyrak usti bezlarining utkir yetishmovchiligi, buyrak usti bezlarining birlamchi yoki ikkilamchi yetishmovchiligi, buyrak usti bezlarining
tuma giperplaziyasi, nimutkir tireoidit;
- shok (kuyish, jaroxat, operatsiya tufayli, toksik) - kon tomirlarni toraytiruvchi vositalar, plazma urnini bosuvchi preparatlar va boshka simptomatik davolash
samara bermaganda;
- bosh miya shishi (bosh miya usmasi, bosh miya jaroxati, neyrojarroxlik aralashuvi, miyaga kon kuyilishi, entsefalit, meningit, nurlanish);
- astmatik status, ogir bronxospazm bronxitning zurayishi);
(bronxial astma, surunkali obstruktiv
- otir allergik reaktsiyalar, anafilaktik shok; revmatik kasalliklar;
biriktiruv tukimaning tizimli kasalliklari; utkir ogir dermatozlar;
xavfli kasalliklar peroral davolashning imkoni bulmaganda, katta patsiyentlarda leykoz va limfomani palliativ davolash, bolalarda utkir leykemiya, xavfli
usmalar bilan origan patsiyentlarda giperkaltsiyemiya;
kon kasalliklari utkir gemolitik anemii, agranulotsitoz, kattalarda idiopatik trombotsitopenik purpura;
ogir infektsion kasalliklar (antibiotiklar bilan birgalikda);
oftalmologiya (subkonyunktival, retrobulbar yoki parabulbar yuborish) allergik
kon'yunktivit , kyeratit , epiteliyning shikastlanishisiz kechuvchi keratokonyunktivit, irit, iridotsiklit, blefarit, blefarokonyunktivit, sklerit, episklerit, kuz jaroxatlari va operatsion aralashuvlardan keyingi yalliglanish jarayonlari, simpatik oftalmiya, kuz shox pardasi kuchirib utkazilgandan keyingi immunosupressiv davolash;
maxalliy kullash (patologik usimtalar soxasiga) keloidlar, diskoid kizilyugurik, xalkasimon granulemada kullaniladi.
Kullash usuli va dozalari
Dozalar xap bir patsiyent uchun individual
tartibda, kasallikning xarakteri, davolashning kutilayotgan davomiyligi, glyukokortikosteroidlarni uzlashtira olish va
patsiyentning utkazilayotgan davolashga reaktsiyasiga boglik xolda aniklanadi.
Inektsiya uchun eritmani vena ichiga (glyukoza eritmasi yoki fiziologik eritma bilan inektsiya yoki infuziya kurinishida), mushak ichiga va maxalliy (burim ichiga, terining zararlanish uchogiga, yumshok tukimalarga) yuborish mumkin.
Parenteral kullanilishi
Parenteral ravishda deksametazon utkir xolatlarda, peroral davolashni utkazish imkoni bulmaganda va «Kullanilishi» bulimida keltirilgan xolatlarda yuboriladi.
Tavsiya kilingan urta boshlangich sutkalik doza vena ichiga yoki mushak ichiga yuborishda 0,5 mg dan 9 mg gacha xamda, agar zarur bulsa, 24 mg gacha (ichga kabul kilish uchun dozaning 1/3-1/2 kismiga ekvivalent) uzgarib turadi. Deksametazonning boshlangich dozasi klinik samaraga erishilgunga kadar kullanishi kerak; sungra doza eng kichik samarador dozagacha boskichma boskich pasaytirib boriladi. Agar yukori dozalar bir necha kundan uzokrok
kullanilsa, preparat dozasi keyingi bir necha kun yoki undan uzokrok vakt davomida boskichma boskich pasaytirib borilishi kerak. Uzok muddatli davolash 0,5 mg/sutkadan oshmaydigan dozada olib borilishi kerak.
Maxalliy kullanishi
Deksametazonning bugim ichiga yuborish uchun tavsiya kilingan bir marotabalik dozasi 0,4 mg
dan
4 mg gachani tashkil kiladi. Doza zararlangan bugim ulamiga
boglik. Deksametazonning odatiy dozasi katta bugimlar uchun 2 mg dan 4 mg gachani va kichik bugimlar uchun 0,8 mg dan 1mg gachani tashkil kiladi. Bugim ichiga yuborish 3-4 oydan sung takrorlanishi mumkin. Deksametazonni nisbatan tez-tez yuborish butim ichki togayning shikastlanishiga va suyaklar nekroziga olib kelishi mumkin.
Deksametazonning butim xaltasi ichiga yuborish uchun odatiy dozasi 2 mg dan 3 mg gachani paylar kiniga yuborish uchun esa - 0,4 mg dan 1 mg gachani xamda paylar uchun - 1 mg dan 2
mg gachani tashkil kiladi.
Zararlanishlarning cheklangan uchogiga yuborishda deksametazonning bugim ichiga yuboriladigan dozalari kullaniladi. Preparat bir vaktda, eng kupi bilan ikkita uchokka yuborilishi mumkin.
Yumshok tukimalar yalliglanishida deksametazonning tavsiya kilingan dozasi
(periartikulyar yuborish) 2 mg dan 6 mg gachani tashkil kiladi.
Bolalarda kullanilishi
Mushak ichiga yuborishda urinbosar mulaja uchun doza 0,02 mg/kg tana vazni yoki 0,67 mg/m2 tana satxi maydoni xisobidagi dozani tashkil kilib, u 2 k u n i k oralik bilan 3 ta inektsiyaga bulinadi yoki 0,008 mg dan 0,01 mg/kg tana vazni yoki 0,2 mg dan 0,3 mg/m2 tana satxi maydoni xisobida xar kuni kullaniladi.
Boshka kursatmalar uchun tavsiya kilingan doza 0,02 mg dan 0,1 mg/kg tana vazni yoki 0,8 mg dan 5 mg/m2 tana satxi maydoni xisobidani tashkil kilib, xar 12-24 soatda kullaniladi. Kechiktirib bulmaydigan xolatlar
Boshlangich doza 4-20 mg ni
tashkil kiladi, u kerakli samaraga erishgunga kadar takrorlanadi, umumiy sutkalik doza kamdan kam xollarda 80 mg dan oshadi. Terapevtik samaraga erishilgandan keyin deksametazon 2-4 mg dan keyinchalik preparatni boskich boskich bekor kilish bilan yuboriladi. Uzok muddatli samarani taminlash uchun preparat xar 3-4 soatda yoki uzok muddatli tomchili infuziya kurinishida yuboriladi. Utkir xolatlar bostirilgandan sung, patsiyent deksametazonni ichga kabul kilishga utkaziladi. Shok xolatida katiy ravishda vena ichiga bolyus tarzida 2-6 mg/kg dozada yuboriladi. Zarur bulganda, takroriy dozalar xar 2-6 soatda vena ichiga uzok muddatli infuziya kurinishida 3 mg/kg/sut. dozada yuboriladi. Deksametazon bilan davolash shokni
tez-tez emas ABning oshishi;
juda kam xollarda vaskulit, tromboemboliya. Ruxiyat tomonidan buzilishlar
tez-tez ruxiy buzilishlar;
tez-tez emas shaxsiyat va xulkning zgarishi, uykusizlik, tasirchanlik, depressiya; kam xollarda psixozlar;
uchrash tezligi noma'lum suitsidal xayollar, gallyutsinatsiyalar, eyforiya, xavfotir xissi,
kayfiyatning uzgarishi.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez emas davolash bekor kilingandan sung kurish nervi surgichlarining shishi va bosh suyagi ichki bosimining oshishi (bosh miya yolgon usmasi), bosh aylanishi, vertigo, neyropatiya, giperkineziya;
juda kam xollarda tirishishlar;
uchrash tezligi noma'lum latent epilepsiyaning paydo bulishi.
Endokrin tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez buyrak usti bezlari yetishmovchiligi, gipofizar yetishmovchilik (ayniksa, stress okibatida), Itsenko-Kushing sindromi, xayz kurish sikli muntazamligining buzilishi, girsutizm, bolalarda usishning kechikishi.
Moddalar almashinuvi va ovkatlanish tomonidan buzilishlar
Tez-tez
tana vaznining ortishi, semirish, glyukozaga tolerantlikning pasayishi, «steroidli» diabet, giperglikemiya, latent kandli diabetning klinik manifest xolatta utishi, kandli diabeti bulgan patsiyentlarda insulin yoki peroral gipoglikemik
preparatlarga extiyojning ortishi, natriy ionlari va suvning tutilishi, kaliy ionlari yukotilishining kuchayishi;
tez-tez emas gipertriglitseridemiya;
juda kam xollarda gipokaliyemik alkaloz, manfiy azot muvozanati;
noma'lum ishtaxaning oshishi, giperxolesterinemiya, epidural lipomatoz.
Ovkat xazm kilish tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez emas kungil aynishi, xikichok, meda yoki 12 barmok ichak yarasi;
juda kam xollarda ezofagit, yara perforatsiyasi va meda-ichak yullaridan kon ketishi (gematemezis, melena), pankreatit, ut pufagi va ichak perforatsiyasi (ayniksa, iugon ichakning surunkali yallilanish kasalliklari bulgan patsiyentlar);
uchrash tezligi nomalum korinning kuyi kismida nokulaylik xissi.
Skelet-mushak va boglovchi tukimalar tomonidan buzilishlar
tez-tez mushaklar atrofiyasi, osteoporoz, mushaklar kuchsizligi, «steroidli» miopatiya
(mushak tukimasining katabolizmi natijasidagi mushak kuchsizligi);
tez-tez emas suyaklarning aseptik nekrozi;
juda kam xollarda umurtkalarning kompression sinishi, paylarning uzilishi (ayniksa,
bazi xinolonlarni bir vaktda kullaganda), bugim togaylarining shikastlanishi va suyak nekrozi (bugim ichiga inektsiyalar sonining kupligi bilan boglik).
Teri va teri osti tukimalari tomonidan buzilishlar
tez-tez yaralarning sekin bitishi, striyalar, petexiyalar va ekximozalar, kup terlash, akne, allergologik taxlillar utkazilganda teri reaktsiyasining susayishi, eritema, terining yukalashishi;
juda kam xollarda angionevrotik shish, allergik dermatit, eshakemi;
uchrash tezligi noma'lum teleangioektaziya.
Kurish azosi tomonidan buzilishlar
kam xollarda «steroidli» katarakta, ayniksa orka subkapsulyar katarakta, glaukoma, kuz ichki bosimining oshishi;
uchrash tezligi nomalum kurishning noanikligi;
juda kam xollarda ekzoftalm, kuzlarning ikkilamchi infektsiyalari, retinopatiya; uchrash tezligi noma'lum ptoz, midriaz, xemoz, keratitni davolashda shox
parda, skleraning yatrogen perforatsiyasi.
Jinsiy azolar va sut bezlari tomonidan buzilishlar
kam xollarda impotentsiya,
uchrash tezligi noma'lum amenoreya.
Umumiy buzilishlar va yuborish joyidagi buzilishlar
juda kam xollarda shish, terining giper- va gipopigmentatsiyasi, teri yoki teri osti tukimalarning atrofiyasi, «steril» abstsesslar va terining k
izarishi, in'ektsiya joyida achishtirish xissi, Sharko artropatiyasini eslatuvchi artropatiya.
«Bekor kilish» sindromi
Agar glyukokortikosteroidlarni uzok muddat kabul kilayotgan patsiyentda preparat dozasi tez pasaytirilsa, buyrak usti bezlari yetishmovchiligining belgilari, arterial gipotyenziya va ulim rivojlanishi mumkin. Shuningdek buyrak usti bezlari yetishmovchiligi bilan boglik bulmagan «bekor kilish» sindromi rivojlanishi mumkin (anoreksiya, kungil aynishi, kusish, letargiya, bosh ogrigi, isitmali titrok, artralgiya, epiteliy deskvamatsiyasi, mialgiya, tana vaznining pasayishi, Abning pasayishi).
Bazi xollarda «bekor kilish» sindromining simptomlari patsiyent davolangan kasallikning zurayish yoki kaytalanish simtomlari va belgilari bilan uxshash bulishi mumkin.
Ogir nojuya xolatlar rivojlanganda, davolash tuxtatilishi kerak.
Kullash mumkin bulmagan xolatlar
Preparatning faol moddasi yoki yordamchi moddalariga yukori sezuvchanlikda, utkir virusli, bakterial infektsiyalarda, tizimli mikozlarda (agar muvofik adekvat davolash utkazilayottan bulmasa), Itsenko-Kushing sindromi, tirik va kuchsizlantirilgan vaktsinalarni preparatning immunosupressiv dozalari bilan bir vaktda kullash; emizish davri; gemostazning ogir buzilishlari bulgan patsiyentlarga mushak ichiga yuborish mumkin emas.
Maxalliy kullash uchun (kushimcha tarzda) - barkaror bulmagan bugimlarga yuborish, septik artritda kullash mumkin emas.
Preparatni «xayotiy» kursatmalar buyicha kiska muddatli kullashda yagona karshi kursatma bulib deksametazon yoki istalgan yordamchi moddaga nisbatan uta yukori sezuvchanlik xisoblanadi.
Extiyotkorlik bilan
Tizimli infektsiyalar (mikroblarga karshi adekvat davolashda), latent tuberkulyoz, kuzlarning gerpetik infektsiyasi (kz shox pardasi perforatsiyasi xavfi), kandli diabet, surunkali yurak yetishmovchiligi (SYuE), yakin orada utkazilgan miokard infarkti, surunkali buyrak yetishmovchiligi (SBE), divertikulit, arterial gipertenziya, keratit,
gutkanok, yarali kolit (perforatsiya yoki infektsion asoratlar xavfi bulganda), yakin orada tasdiklangan ichak anastomozi, peptik yara (jumladan, anamnezda), osteoporoz, miasteniya
gravis, keksa yosh (osteoporoz va arterial gipertenziyaning rivojlanish xavfi yukori), gipotireoz, jigar yetishmovchiligi, «steroidli» miopatiya, ogir affektiv buzilishlar (jumladan, anamnyezda , ayniksa «steroidli» psixoz), xomiladorlik, emizish davri, bolalarda extiyotkorlik bilan kullaniladi.
Dorilarning uzaro ta'siri
Deksametazon va nosteroid yalliglanisha karshi preparatlarni bir vaktda kullash meda-ichak yullarida yaralar paydo bulish xavfini oshiradi.
Indometatsin deksametazonni albuminlar bilan boglanishdan sikib chikargan xolda, uning nojuya samaralarining rivojlanish xavfini oshiradi.
Deksametazonning tasiri SUR3A4 izofermentining induktorlari (masalan, fenitoin, fenobarbital, karbamazepin, primidon, rifabutin, rifampitsin) yoki bazida kon plazmasida salitsilatlarning terapevtik kontsentratsiyalariga erishish kiyin. Glyukokortikosteroidlar dozasini extiyotkorlik bilan va boskichma boskich pasaytirish lozim, chunki kon plazmasida salitsilatlarning kontsentratsiyasi oshishi xamda ushbu preparatlar bilan zaxarlanish mumkin.
Peroral kontratseptivlar, antitireoid dori vositalari bir vaktda kullanganda, glyukokortikosteroidlarning yarim chikarilish davri uzayishi mumkin, mos ravishda ularning biologik samaralari kuchayishi va nojuya samaralar uchrash tezligi oshishi xam
Protirelin bilan bir vaktda kullanganda, tireotrop gormonning ajralishi pasayishi mumkin.
Ritodrin va deksametazonni tugish davrida bir vaktda kullash mumkin emas, chunki bu upka shishi rivojlanishi tufayli onaning ulimiga olib kelishi mumkin.
Deksametazon va talidomidni bir vaktda kullash toksik epidermal nekrolizni chakirishi mumkin.
M-xolinoblokatorlar (jumladan, antigistamin dori vositalari, tritsiklik antidepressantlar), nitratlar bilan bir vaktda buyurish kuzning ichki bosimi oshishining rivojlanishiga olib keladi.
Ftorxinolonlar bilan bir vaktda kullanganda, keksa yoshdagi patsiyentlar va paylarning kasalliklari bulgan patsiyentlarda tendopatiya paydo bulish xavfi ortadi.
Potentsial, terapevtik foydali z a r o tasirlar deksametazon va metaklopramid, difengidramin, proxlorperazin yoki ondansetron yoki
granisetron kabi 5-NT3- retseptorlari antagonistlari (serotoninli yoki 3-Typ 5-gidroksitriptaminli retseptorlar) bilan bir vaktda kullash kimyoviy davolash (tsisplatin, siklofosfamid, metotreksat, ftoruratsil bilan) orkali chakirilgan kungil aynishi va kusishlar oldini olish maksadida samarali xisoblanadi.
Maxsus kursatmalar
GKS ni parenteral yuborish okibatida yukori sezuvchanlik reaktsiyalari rivojlanishi mumkin (kam xollarda). Deksametazonni kullashda ogir anafilaktik reaktsiyalar, bradikardiya rivojlanish xavfi mavjud. Shuning uchun davolashni boshlashdan avval extiyotkorlikka rioya kilish kerak (ayniksa, anamnezida boshka dori preparatlariga yukori sezuvchanligi bulgan patsiyentlarda).
Uzok muddat davomida davolanishi zarur bulgan patsiyentlarda, davolash tuxtatilgandan sung «bekor kilish» sindromi rivojlanishi mumkin (shuningdek, buyrak usti bezlari yetishmovchiligining anik belgilarisiz) isitma, burun
okishi, konyuktivalar giperemiyasi, bosh ogrigi, bosh aylanishi, uykuchanlik va tasirchanlik, mushak va bugimlar ogrigi, kusish, tana vaznining pasayishi, kuchsizlik, tirishishlar. Shuning uchun deksametazonni bekor kilish dozani boskichma boskich kamaytirgan xolda amalga oshirilishi kerak. Preparatni keskin tarzda bekor kilish patsiyent uchun ulim bilan tugashi mumkin.
Agar preparatni kullash davrida yoki uni bekor kilish davrida patsiyent yakkol stressga duchor bulsa (jaroxat, jarroxlik aralashuvi yoki ogir kasallik), deksametazon dozasini oshirish yoki gidrokortizon yoxud kortizon yuborish kerak. Preparat dozasini stress xolatlarda undan oldin xam, stressdan keyin xam vaktinchalik oshirish lozim. Deksametazon bilan uzok muddatli davolash olgan va u bekor kilingandan keyin stressga uchragan patsiyentlarda indutsiya kilingan buyrak usti bezlari yetishmovchiligi preparat bekor kilingandan keyin bir necha oy davomida saklanib kolishi mumkinligi tufayli deksametazonni kullashni kayta boshlash kerak.
Deksametazon bilan davolanish m ye d a yoki ichak devorlarining perforatsiyasi bulgan patsiyentlarda «korin pardaning tasirlanishi» simptomlarini yashirishi mumkin.
Preparat bilan davolash okibatida strongiloidozning faollashish xavfi oshishi mumkin.
Deksametazon bilan davolash zamburugli infektsiyalar, latent amyobiaz yoki upka guberkulyozi kechishini keskinlashtirishi mumkin.
Upkaning utkir tuberkulyozi bulgan patsiyentlarga deksametazon fakat falminant yeki ogir disseminatsiyalangan jarayonda buyurilishi mumkin (tuberkulyozga karshi preparatlar bilan birga). Deksametazon
bilan davolanayotgan upkaning nofaol tuberkulyozi bulgan patsiyentlar yoki ijobiy tuberkulyoz sinamasiga ega patsiyentlarda parallel ravishda silga karshi dori vositalari bilan davolanishlari kerak. Osteoporozi, arterial gipertenziyasi, yurak yetishmovchiligi, tuberkulyozi, glaukomasi, jigar yoki buyrak yetishmovchiliti, kandli diabeti, faol peptik yarasi, yangi ichak anastomazalari, yarali koliti va tutkanogi bulgan patsiyentlar uchun maxsus etibor va kat'iy tibbiy kuzatuv talab etiladi.
Deksametazon bilan davolash fonida BTSD vaktsinatsiyasi, poliomiyelit, utkir va surunkali bakterial, parazitar infektsiyalar xamda meda va ichakning yarali kasalligi, osteoporozi bulgan patsiyentlardagi maxsus muolajadan sung latent tuberkulyoz,
limfadenitni davolashda bakteriyalarga karshi maxsus muolajani kullash zarur.
Utkir miokard infarktidan keyingi ilk xaftalarda, shuningdek tromboemboliyasi, miasteniyasi (miasteniyaning kechishi yomonlashishi mumkin), gipotireozi, psixozi yoki psixonevrozlari bulgan patsiyentlarda, shuningdek keksa yeshdagi patsiyentlarda deksametazon extiyotkorlik bilan kullanishi kerak.
Anamnezida psixozga kursatmalar bulganda, deksametazon yukori dozalarda shifokorning kat'iy nazorati ostida buyuriladi.
Deksametazon bilan davolash vaktida (ayniksa, uzok muddatli) okulistning kuzatuvi, AB va suv-elektrolit muvozanatining xolati xamda periferik kon kursatkichlari va konda glyukozaning kontsentratsiyasini nazorat kilish zarur
Deksametazon bilan davolash vaktida kandli diabetning dekompensatsiyasi yoki latent xolatdan klinik manifest kandli diabetta utish etimoli mavjud. Kandli diabeti bulgan patsiyentlarda glyukozaning kondagi kontsentratsiyasini nazorat kilish va zarur bulganda gipoglikemik preparatlar dozalariga tuzatish kiritish lozim.
Dyeksamyetazonnikullash okibatidagi nojuya xolatlarni kamaytirish maksadida organizmga kaliyning tushishini oshirish kerak (kaliy preparatlari, kup mikdorda kaliy saklagan maxsulotlar va boshkalar).
Uzok muddat kullanilganda kon plazmasidagi kaliy mikdorini nazorat kilish kerak. Deksametazon bilan davolash vaktida tirik vaktsinalar bilan vaktsinatsiya utkazish mumkin emas.
Ulik viruslar yoki bakterial vaktsiyalar bilan immunizatsiya utkazish uziga xos antitanachalar titrining kutilgan usishini bermaydi va shuning uchun kerakli ximoyaviy tasir kursatmaydi. Deksametazon odatda vaktsinatsiyadan 8 xafta oldin va vaktsinatsiyadan keyingi 2 xafta ichida kullanilmaydi.
Deksametazon yukumli kasalliklarga tasiranlikni oshirishi yoki simptomlarini yashirishi mumkin. Suvchechak, korakuya va boshka infektsiyalar yanada ogirrok kechishi va immunizatsiyalanmagan shaxslarda xatto ulimga olib kelishi xam mumkin. Immunosupressiya kupincha GKSlarni uzok muddat kullaganda rivojlanadi, shu bilan birga kiska muddatli davolashda xam yuzaga kelishi mumkin. Deksametazonning yukori dozalarini uzook muddat davomida kabul kilayotgan patsiyentlar yukumli kasalliklarga chalingan bemorlar bilan alokadan saklanishlari kerak, beixtiyor ravishda aloka sodir bulganda, immunoglobulin bilan profilaktik davolashni utkazish tavsiya etiladi.
Yakin orada jarroxlik aralashuvi yoki suyak sinishini boshdan utkazgan patsiyentlarni davolashda extiyotkorlikka rioya kilish kerak, chunki deksametazon jaroxat sinishlarning bitib ketishini sekinlashtirishi mumkin.
GKS ning tasiri jigar sirrozi yoki gipotireozi bulgan patsiyentlarda kuchayadi.
GKS terining allergik taxlillari natijalarini zgartirishi mumkin.
GKS ni kullash okibatida spermatozoidlar xarakatchanligi uzgarishi mumkin.
Kurishning buzilishi kortikosteroidlar tizimli
maxalliy kullanilganda kuzatilishi mumkin. agar patsiyentlarda kurishning noanikligi kabi simptomlar yoki kurishning boshka buzilishlari rivojlansa, u xolda patsiyentni oftalmolog xuzuriga extimoliy sabablar, jumladan katarakta, glaukoma va kortikosteroidlarni tizimli yoki maxalliy kullashdan keyin xabar berilgan kam uchraydigan kasalliklar (masalan, markaziy seroz xorioretinopatiya (MSXR)ni baxolash uchun yuborish kerak.
Deksametazon bolalar va usmirlarda fakat katiy kursatmalar buyicha kullaniladi. Davolash davomida bola va usmirning usishi xamda rivojlanishini katiy nazorat kilish zarur.
Muddatidan oldin tuchilgan bolalar
Mavjud malumotlar upkaning surunkali kasalliklari bulgan muddatidan oldin tugilgan bolalarda deksametazonning boshlangich dozalarini 0.25 mg/kg dan sutkada 2
marta kullash bilan davolash boshlangandan (< 96 soat) sung juda kam xollarda nevrologik nojuya xolatlar yuzaga kelishi xakida dalolat beradi.
Preparatning ba'zi komponentlari xakida maxsus ma'lumot
Preparat bir dozaga xisoblaganda 1mmol (23 mg) natriy saklaydi.
Xomiladorlik va laktatsiya davrida kullanishi
Xomiladorlik davrida (ayniksa birinchi uch oylikda) yoki xomiladorlikni rejalashtirayotgan ayollarda Deksametazon preparati, agar uni kullashdan kutilayotgan davolovchi samara ona organizmi yoki xomilaga salbiy tasiri xavfidan ustun bulgandagina buyuriladi. GKSni xomiladorlik davrida fakat mutlak kursatmalar buyicha buyurish kerak.
Xomiladorlarning preeklampsiya va eklampsiyasida mavjud kasallikning samarali nazoratini taminlovchi eng kichik dozalar kullanadi.
GKSni xomilador xayvonlarga yuborilishi anomaliyalar rivojlanishini chakirishi mumkin, jumladan tanglayning yorigi, bachadon ichki sishning kechikishi, bosh miyaning usishi va rivojlanishiga tasiri.
GKSni kullanishi odamda tanglay/yukori labning yorigi kabi tugma anomaliyalar uchrash tezligini oshirishi xakida dalillar iuk.
GKS yuldosh orkali utadi va xomila organizmida yukori kontsentratsiyalarga erishishi mumkin. Deksametazon yuldoshda masalan, prednizolonga nisbatan kamrok jadallikda metabolizmga uchraydi, shuning uchun xomilada deksametazonning yukori kontsentratsiyalari aniklanishi mumkin. GKSning terapevtik dozalari platsentar yetishmovchilik, xomilaning usish va rivojlanishining kechikishi xamda bachadon ichki ulimi xavfini oshirishi, bolada leykotsitlar (neytrofillar) sonining oshishi, shuningdek buyrak usti bezlari yetishmovchiligining rivojlanish xavfini oshirishi mumkin.
GKSning teratogen tasiri buyicha isbotlar yuk.
Kichik mikdordagi GKS kukrak sutiga kiradi. Deksametazon preparati bilan davolash utkazishga zaruriyat bulgan xolatda, emizishni tuxtatish lozim, chunki bu bolaning usishini kechiktirishi va uning endogen kortikosteroidlari ajralishining kamayishiga olib kelishi mumkin.
Avtomobilni va murakkab mexanizmlarni boshkarish kobiliyatiga tasiri Deksametazon transport vositalarini boshkarish va dikkatni yukori darajada jamlash xamda psixomotor reaktsiyalar tezligini talab etuvchi boshka texnik kurilmalar bilan ishlash kobiliyatiga tasir kursatmaydi.

Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari ABning oshishi, shishlar, peptik yara, giperglikemiya, ong buzilishi.
Savolash simptomatik davolash utkaziladi. Uziga xos antidoti yuk. Gemodializ samarasiz.
Chikarilish shakli
Inektsiya uchun eritma, 4mg/ml.
1ml danampulada. 5 ampuladan PVX/alyuminiy folgali blisterda. 25 ampuladan 5(blisterdan) tibbiyotda kullanilishiga doir yriknoma bilan birga karton kutiga joylanadi.
Saklash sharoiti
25°C dan yukori bulmagan xaroratda saklansin. Bolalar ololmaydigan joyda saklansin.
Yaroklilik muddati 5 yil.
Yaroklilik muddati uttach kullanilmasin.

Dorixonalardan berish tartibi

Retsept buyicha.