Preparatning savdo nomi
Mezaton
Ta'sir etuvchi modda (XPN) fenilefrin gidroxloridi

Dori shakli
ko‘z tomchilari

Tarkibi

1 ml eritma quyidagilarni saqlaydi
faol modda 100% moddaga qayta hisoblanganda 25 mg fenilefrin gidroxloridi;
yordamchi moddalar dekametoksin, makrogol (polietilenglikol 400), dinatriy edetati (trilon B), tozalangan suv.
Ta'rifi tiniq, rangsiz yoki sarg‘ish tusli suyuqlik.

Farmakoterapevtik guruhi
alfa-adrenomimetik.
ATX kodi S01F V01.


Farmakologik xususiyatlari


Farmakodinamika
si.
Preparat postsinaptik alfa-adrenoretseptorlarga yaqqol rag‘batlantiruvchi ta'sirga ega, ayni paytda yurakning beta-adrenoretseptorlariga ta'siri deyarli namoyon bo‘lmaydi. Preparat noradrenalinning ta'siriga o‘xshash vazokonstriktor ta'sir namoyon etadi, ammo bunda uning yurakka xronotrop va introp ta'siri deyarli yo‘q. Preparatning vazopressor samarasi noradrenalinga nisbatan kamroq namoyon bo‘ladi, lekin ancha uzoqroq davom etadi. Odatdagi dozalarda qo‘llanganda markaziy nerv tizimi (MNT) ga sezilarli rag‘batlantiruvchi ta'sir namoyon etmaydi. Ko‘zga tomizilganda fenilefrin qorachiq dilatatorini qisqartiradi, shu yo‘l bilan uni kengayishini chaqiradi va kon'nktivaning arteriolalari silliq mushaklarini qisqartiradi. Siliar mushakka ta'siri yo‘q, shuning uchun midriaz sikloplegiyasiz yuz beradi.

Farmakokinetikasi
.
Fenilefrin ko‘zning to‘qimalariga oson o‘tadi, ko‘z qorachig‘ini kengayishi bir marta tomizilgandan so‘ng 10-60 minut davomida ro‘y beradi. Midriaz 4-6 soat davomida saqlanib qoladi. Ko‘z qorachig‘ining dilatatorini sezilarli qisqarishi oqibatida instillyatsiyadan keyin 30-45 minutdan so‘ng ko‘zning old kamerasi suyuqligida kamalak pardaning pigment qavatining pigment zarrachalari namoyon bo‘lishi mumkin. Bu holatni old uveit ko‘rinishlari yoki old kamera suyuqligida qonning shaklli eelementlarini borligi bilan differentsiatsiya qilish kerak.


Qo‘llanilishi

• Iridotsiklit, old uveit (orqa sinexiyalarni hosil bo‘lishi va bor bo‘lgan sinexiyalarni uzilishini oldini olish, hamda kamalak pardani ekssudatsiyasini kamaytirish maqsadida).
• Oftalmoskopiya vaqtida va ko‘zning orqa qismining holatini aniqlash uchun zarur bo‘lgan boshqa diagnostik muolajalarda qorachiqni diagnostik kengaytirish.
• Old kameraning burchagi tor bo‘lgan va yopiq burchakli glaukomaga shubha qilingan patsiyentlarda provaktsion test sinamasini o‘tkazish.
• Ko‘z soqqasining in'ektsiya turini differentsial diagnostikasi.
• Ko‘z tubida lazer aralashuvlarini o‘tkazishda va vitreo-retinal jarrohlikda ko‘z qorachig‘ini kengaytirish.
• “Qizil ko‘z” sindromi (ko‘z giperemiyasini va ko‘z paradalrini ta'sirlanishini kamaytirish).
• Maktab yoshidagi bolalarda akkomodatsiya spazmini kompleks davolash.
• Astenopiyani davolash va profilaktikasida qo‘llaniladi.


Qo‘llash usuli va dozalari

Oftalmoskopiyani o‘tkazishda 2,5% li eritmani bir martalik instillyatsiyasi qo‘llaniladi. Odatda, midriazga erishish uchun preparatning 2,5% li eritmasini 1 tomchisini kon'yunktiva bo‘shlig‘iga yuborish yetarlidir. Maksimal midriazga 15-30 minutdan keyin erishiladi va yetarli darajada 1-3 soat davomida yetarli darajada saqlanib turadi. Midriazni uzoq muddat davomida tutib turish zarurati tug‘ilgan hollarda 1 soatdan so‘ng takroran instillyatsiya qilish mumkin.
Diagnostik muolajalarni o‘tkazish uchun 2,5% li eritmani bir martalik instillyatsiyasi quyidagilarda qo‘llaniladi
-ko‘zining old kamerasining burchagi tor profilga ega bo‘lgan va yopiq burchakli glaukomaga shubha bo‘lgan patsiyentlarda provakatsion test sinamasi sifatida. Agar eritmani tomizishdan oldin va qorachiq kengayganidan keyin ko‘z ichki bosimi ko‘rsatkichlari orasidagi farq 3 dan 5 mm. sim. ust. ni tashkil etsa, provakatsion test sinamasi musbat hisoblanadi;
-ko‘z soqqasini in'ektsiya turini differentsial diagnostikasi uchun agar instillyatsiyadan keyin 5 minutdan so‘ng ko‘z soqqasining qon tomirlarini torayishi aniqlansa, in'ektsiya yuza deb tasniflanadi; ko‘zni qizarishi saqlanib qolgan hollarda patsiyentni iridotsiklit yoki sklerit borligi yuzasidan sinchiklab tekshirish lozim, chunki ko‘z to‘qimalarining ancha chuqur qavatlarida qon tomirlarini kengayganidan dalolat beradi;
-iridotsiklitda, old uveitda ko‘z orqa devorida sinexiyalarni davolash va rivojlanishini oldini olish uchun; ko‘zning old kamerasiga ekssudatsiyani kamaytirish uchun ishlatiladi. Bu maqsadda preparatning 1 tochisini kasallangan ko‘zning kon'yunktiva bo‘shlig‘iga sutkada 2-3 marta instillyatsiya qilinadi.
Maktab yoshidagi bolalarda akkomodatsiya spazmini va astenopiyani kompleks davolash.
Yaqindan ko‘rishning yengil darajasida preparatning 2,5% li eritmasini 1 tomchidan, ko‘zni yuqori zo‘riqishi bo‘lgan kunlari uyqudan oldin buyuriladi;
Yaqindan ko‘rishning o‘rtacha darajasida 2,5% li eritmani 1 tomchidan xaftada 3 marta uyqudan oldin buyuriladi, emmetropiya holatlarida (miopiya yo‘qligida) – har kuni, ko‘zni zo‘riqishidan qat'iy nazar buyuriladi.
Uzoqni yaxshi ko‘radigan, spazm yuz berishiga tendentsiya kuzatiladigan patsiyentlarda preparatning 2,5% li eritmasini 1% li siklopentolatning 1 tomchisi bilan majmuada ko‘zni og‘ir zo‘riqishi bo‘lgan davrda uyqudan oldin, odatdagi vaqtlarda esa, xaftada 3 marta qo‘llash kerak.
Keksa yoshdagi patsiyentlarda qo‘llanishi. Keksa yoshdagi patsiyentlar uchun dozaga tuzatish kiritishga zarurat yo‘q. Takroriy instillyatsiyalar kamroq namoyon bo‘lgan midriazni chaqirishi mumkin. Instillyatsiyalarni o‘tkazishda sanitar-gigiyenik qoidalarga amal qilish, qo‘llarni sovun bilan yuvish, tomchilatgichning uchiga barmoq bilan tegib ketmaslik lozim.
Bolalar.
Pediatriya amaliyotida diagnostik muolajalarni o‘tkazish uchun (oftalmoskopiya, retinografiya) preparatni bolalarga hayotining birinchi kunidan boshlab qo‘llash mumkin. Chala tug‘ilgan chaqaloqlarga “havf-foyda” nisbati shifokor tomonidan baholangandan so‘ng ehtiyotkorlik bilan har bir ko‘zga ko‘pi bilan 1 tomchi tomizish mumkin.

Nojo‘ya reaktsiyalari
Ko‘rish a'zolari tomonidan ayrim hollarda achishish (qo‘llashni boshida), reaktiv giperemiya, ko‘rishni xiralashishi, ta'sirlanish, allergik reaktsiyalar, diskomfort hissi, ko‘z yoshini oqishi, o‘tkir burchakli yoki yopiq burchakli glaukomasi bo‘lgan patsiyentlarda ko‘z ichki bosimini oshishi, reaktiv mioz (keyingi qo‘llangandan so‘ng ertasiga; bunda takroriy instillyatsiyalar ayni vaqtdagi midriazga nisbatan kamroq ifodalangan midriaz kuzatilishi mumkin; samarasi asosan keksa yoshdagi patsiyentlarda namoyon bo‘ladi).
Yurak-tomir tizimi tomonidan taxikardiya, yurak aritmiyalari, shu jumladan, qorinchalar aritmiyasi, arterial gipertenziya, reflektor bradikardiya, koronar arteriyalarni okklyuziyasi, o‘pka arteriyasini emboliyasi.
Markaziy nerv tizimi tomonidan bosh og‘rig‘i, qo‘zg‘aluvchanlik, bosh aylanishi, tremor, parasteziya, uyqusizlik.
Boshqalar yuz terisini oqarishi, reaktiv giperemiya, holsizlik, hansirash, dispeptik ko‘rinishlar bo‘lishi mumkin.


Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

-Preparatning har qanday komponentiga yuqori sezuvchanlik.
-Tor burchakli yoki yopiq burchakli glaukoma.
-Yurak-qon tomir izimi tomonidan ancha sezilarli buzilishlar (yurak kasalliklari, arterial gipertenziya, anevrizma, taxikardiya), ayniqsa keksa yoshdagi patsiyentlar uchun.
-Insulinga qaram qandli diabet.
-Tireotoksikoz.
-Gipotireoz.
-Monoaminooksidaza (MAO) ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llash va MAO ingibitorlari bilan davolash to‘xtatilganidan keyin 2-xafta davomida.
-Ko‘z soqqasining butunligini buzilishi bo‘lgan bemorlarda yoki ko‘z yoshini ajralishi funktsiyasi buzilganida jarrohlik aralashuvi vaqtida qorachiqni qo‘shimcha kengaytirish.
-Tritsiklik antidepressantlar, antigipertenziv preparatlar bilan (shu jumladan beta-blokatorlar bilan) bir vaqtda qo‘llash.
-Glyukozo-6-fosfatdegidrogenazani tug‘ma tanqisligi.
-Jigar porfiriyasi.
-Tana vazni kam bo‘lgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda qo‘llash mumkin emas.

Dorilarning o‘zaro ta'siri
Fenilefrinning midriatik samarasi atropinni mahalliy qo‘llaganda kuchayadi, boshqa miotik vositalarni saqlovchi ko‘zga qo‘llanadigan preparatlar mahalliy qo‘llanganida esa, susayadi. Preparat miotik vositalarning ko‘z ichki bosimini kamaytirish xususiyatini susaytirishi mumkin.
Fenilefrinning midriatik samarasi atropinni mahalliy qo‘llaganda kuchayadi.
Antigipertenziv dori vositalarini (shu jumladan beta-adrenoblokatorlar) mahalliy qo‘llanadigan fenilefrin bilan bir vaqtda ishlatish mumkin emas, chunki ko‘pgina antigipertenziv dori vositalarining o‘lim yakunlanuvchi teskari ta'siri yuz berishi mumkin, arterial gipertenziya bo‘lishi mumkin.
MAO ingibitorlari. Fenilefrinni monoaminooksidaza ingibitorlari qo‘llanganda bir vaqtda va MAO ingibitorlari bilan davolash tugaganidan keyin 2 xafta davomida qo‘llash mumkin emas. MAO ingibitorlarini qo‘llash to‘xtatilganidan keyin 21 kun davomida, ular bilan birga preparatni bir vaqtda qo‘llashni ehtiyotkorlik bilan amalga oshirish kerak, chunki bunday hollarda tizimli adrenergik samaralar rivojlanishi mumkin.
Tritsiklik antidepressantlarni fenilefrin bilan bir vaqtda ishlatish mumkin emas.
Adrenergik agentlarning vazopressor ta'siri tritsiklik antidepressantlar tomonidan (yurak aritmiyasini, shu jumladan ularni qo‘llash to‘xtatilganidan keyin bir necha kun mobaynida yuz berish xavfi mavjud), propronalol, rezerpin, guanetidin, metildopa va m-xloinoblokatorlar tomonidan potentsiyalanishi mumkin.
Ingalyatsion narkoz. Preparat ingalyatsion narkozda yurak-qon tomir tizimi faoliyatini susayishini potentsiyalashi mumkin.
Yurak glikozidlari yoki xinidin. Aritmiyalarni yuz berish xavfi oshadi.


Maxsus ko‘rsatmalar

Qorachiqni kengayish samarasi 1-3 soat davom etishi mumkinligi tufayli, patsiyentlarda yorug‘likka qaray olmaslik yuz berishi mumkin, shuning uchun ko‘rish to‘liq tiklangunicha ko‘zni yorug‘ quyosh nuridan himoya qilish, shu jumladan quyoshdan himoya qiluvchi ko‘zoynaklardan foydalanish lozim. Ko‘zni (ya'ni ko‘rishni) zo‘riqishini (o‘qish, teleko‘rsatuvlarni ko‘rish) midriazning qoldiq holatlari yo‘qolguniga qadar istisno qilish lozim.
Keksa yoshdagi patsiyentlar. Reaktiv mioz yuz berishi mumkin. Reaktiv mioz keksa yoshdagi patsiyentlarda fenilefrin eritmasi qo‘llanganidan so‘ng bir kundan keyin kuzatilgan, preparatni takror tomizilishi qorachiqni kengayishini kamayishiga olib kelgan. Bosh miya qon tomirlari aterosklerozi, yurak-qon tomir tizimi kasalliklari bo‘lgan, surunkali bronxial astmasi, arterial gipertenziyasi yoki insulin bilan nazorat qilinadigan diabeti bo‘lgan patsiyentlarga ehtiyotkorlik bilan qo‘llash lozim.
Kon'yunktival giperemiyada va shox pardaning epiteliysini shikastlanishlarida preparatni so‘rilishi oshishi va noxush tizimli samaralar kuchayishi mumkin.
Preparatni qorachiqni kengayishiga yaqqol kuchli ta'siri tufayli, keksa yoshdagi patsiyentlarda fenilefrin eritmasi ko‘zga instillyatsiya qilinganidan keyin 30-45 minut davomida ko‘z ichki suyuqligida suzib yurgan pigment dog‘larni vaqtinchalik paydo bo‘lishi kuzatilishi mumkin.
Ko‘zning old kamerasi burchagini, glaukomani zo‘rayishiga yo‘l qo‘ymaslik maqsadida preparatni qo‘llashdan oldin baholash lozim.
Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi.
O‘rganilmagan. Agar ona uchun bashorat qilingan foyda, homila yoki bola uchun xavfdan ustun bo‘lsa, qo‘llash mumkin. Preparat bilan davolanish vaqtida emizishni to‘xtatish kerak.
Avtotransportni boshqarishda yoki boshqa mexanizmlar bilan ishlashda reaktsiya tezligiga ta'sir etish xususiyati
Avtomobilniboshqarish yoki mexanizmlar bilan ishlashni boshlashdan oldin, ko‘rish o‘tkirligi to‘liq tiklangunicha kutib turish kerak.
Preparatni bolalar ololmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.


Dozani oshirib yuborilishi

Hatto mahalliy qo‘llanganida ham fenilefrinning tizimli ta'siri namoyon bo‘lishi mumkin. Arterial bosimni ahamiyatli darajada oshishi, reflektor bradikardiya ko‘proq kuzatiladi.
Davolash alfa-adrenoblokatorlarni qo‘llash mumkin. Reflektor bradikardiyada atropin (bolalarga – tana vazniga 0,01-0,02 mg/kg dozada) qo‘llash kerak.


Chiqarilish shakli

5 ml dan flakonda, 1 flakondan qopqoq-tomchilatgichi bilan komplektda o‘ramda.




Saqlash sharoiti

Original o‘ramida, 25°S dan yuqori bo‘lmagan haroratda saqlansin.


Yaroqlilik muddati

2 yil.
Flakon ochilganidan keyin eritmani saqlash muddati 14 sutka.


Dorixonalardan berish tartibi

Retsept bo‘yicha.



Ishlab chiqaruvchi
.
«FARMEKS GRUP» MChJ
Qayd etish guvohnomasi berilgan yuridik shaxsning nomi
«OpItnIy zavod «GNTSLS» MChJ
Manzili
Ukraina, 08300, Kiyev vil., Borispol sh., Shevchenko ko‘ch., 100.
(«FARMEKS GRUP» MChJ)
Ukraina, 61057, Xarkov sh. Vorobyev ko‘ch., 8.
(«Opitniy zavod «GNTSLS» MChJ)