Mahsulotning tashqi ko'rinishi fotosuratda ko'rsatilganidan farq qilishi mumkin
Yetkazib berish faqat retseptsiz dori-darmonlar uchun amalga oshiriladi
Atoris tab 40 mg №30
Nomi | Narx | |||||
Аторис таб. 40 мг.№30 (NN0274##2 059) |
UZS 113 500
Stokda yetarli (1)
|
-
+
|
Sotib oling
|
Yetkazib berish
Yetkazib berish punktidan olib ketish
Toshkent shahridagi qabul qilish punktiga 3 soat ichida yetkazib berish bepul. O'zbekiston bo'ylab 2 kun ichida yetkazib berish bepul. Shanba kuni buyurtma berishda yetkazib berish muddati 3 kun.
Toshkent
3 soat bepul
O'zbekiston
2 kun bepul
Yetkazib beruvchidan uyingizgacha
Yetkazib berish jadvaliga muvofiq 2 soat ichida eshigingizga yetkazib berish. Yetkazib berish xizmati har kuni dam olishlarsiz soat 9-00dan 21-00gacha.
Toshkent
22 000 UZS
O'zbekiston
yo'q
Ekspress yetkazib berish
Toshkent bo'ylab tezkor yetkazib berish - 40 daqiqa ichida. O'zbekiston bo'ylab yetkazib berish 1-2 kun.
Toshkent
40 daqiqagacha
O'zbekiston
1 kun
Yetkazib berish | Toshkent | O'zbekiston | |
Yetkazib berish punktidan olib ketish | 3 soat bepul | 2 kun bepul |
Toshkent shahridagi qabul qilish punktiga 3 soat ichida yetkazib berish bepul. O'zbekiston bo'ylab 2 kun ichida yetkazib berish bepul. Shanba kuni buyurtma berishda yetkazib berish muddati 3 kun.
|
Yetkazib beruvchidan uyingizgacha | 22 000 UZS | yo'q |
Yetkazib berish jadvaliga muvofiq 2 soat ichida eshigingizga yetkazib berish. Yetkazib berish xizmati har kuni dam olishlarsiz soat 9-00dan 21-00gacha.
|
Ekspress yetkazib berish | 40 daqiqagacha | 1 kun |
Toshkent bo'ylab tezkor yetkazib berish - 40 daqiqa ichida. O'zbekiston bo'ylab yetkazib berish 1-2 kun.
|
Xususiyatlari
Faol modda
Аторвастатин
Страна производитель
Словения
Дозировка
40 мг
Производитель
КРКА d.d.
Рецептурный препарат
Да
Форма выпуска
Таблетки
Ko'rsatmalar
- Preparatning savdo nomi
- Dori shakli
- Tarkibi
- Farmakoterapevtik guruhi
- Farmakologik xususiyatlari
- Farmakodinamika
- Farmakokinetikasi
- Qo‘llash usuli va dozalari
- Qo‘llanilishi
- Maxsus ko‘rsatmalar
- Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
- Chiqarilish shakli
- Saqlash sharoiti
- Yaroqlilik muddati
- Dorixonalardan berish tartibi
Preparatning savdo nomi
Atoris Ta'sir etuvchi modda (XPN) Atorvastatin
Dori shakli
Plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar
Tarkibi
Plyonka qobiq bilan qoplangan 1 tabletka quyidagilarni saqlaydi
Yadrosi
faol modda 10,36 mg yoki 20,72 mg kal'tsiy atorvastatini 10,00 mg yoki 20,00 mg
atorvastatinga ekvivalent;
yordamchi moddalar povidon, natriy laurilsulvfati, kal'tsiy karbonati, mikrokristall
sellyuloza, laktoza monogidrati, natriy kroskarmellozasi, magniy stearati.
Qobig‘i Opadray IL NR85E28751 oq (tarkibi polivinil spirti, titan dioksidi (E171),
makrogol 3000, tal'k).
Ta'rifi Dumaloq shaklli, ikki yoqlama biroz Kavariq, oq rangli plyonka qobiq bilan
qoplangan tabletkalar.
Farmakoterapevtik guruhi
gipolipidemik vosita — T MK-KOA-reduktaza ingibitori. ATX kodi S1OAAO5
Farmakologik xususiyatlari
Farmakodinamika
Atorvastatin — steroidlar, jumladan xolesterin (XS) o‘tmishdoshi - 3-gidroksi-3- metilglyutaril-KOA ni mevalonatga aylantiruvchi asosiy ferment - GMG-KOA-
Reduktazaning selektiv raqobatli ingibitori. Sintetik GipOolipidemik vosita.
Gomozigot va geterozigot oilaviy giperxolesterinemiyasi, giperxolesterinemiyaning
oilaviy bo‘lmagan shakllari va aralash dislipidemiyasi bo‘lgan patsiyentlarda
kontsentratsiyasini pasaytiradi, xolesterin yuqori zichlikdagi lipoproteinlarning
zardobli kontsentratsiyasini oshishini chaqiradi.
Atorvastatin jigarda GMG. -KoA-reduktazani va XS sintezini ingibitsiya qilib va
hujayralarning yuzasida PZ3LP "jigar" retseptorlarining miqdorini oshirib, qon
plazmasida XS va XS-PZLP kontsentratsiyalarini pasaytiradi, bu XS-PZLP ning IShG‘OL
qilinishi va katabolizmini kuchaytirilishiga olib keladi.
Atorvastatin XS-PZLP hosil bo‘lishini va P3LP zarralarining mikdorini
kamaytiradi, IZLP-zarralarning maqbul sifatli o‘zgarishi bilan birgalikda PZLP-
Retseptorlarning faolligini yaqqol ko‘rinuvchan va turg‘un oshishini chaqiradi, hamda
boshqa gipolipidemik vositalar bilan davolashga turg‘un gomozigot irsiy oilaviy
giperxolesterinemiyasi bo‘lgan patsiyentlarning qon plazmasida XS-P3ZLP
kontsentratsiyasini pasaytiradi.
Atorvastatin 10 mg dan 80 mg gacha dozalarda XS kontsentratsiyasini 30-4690 ga, XS-PZLP
- 41-6196 ga, apo-V – 34-5090 ga va TT – 14-3394 ga pasaytiradi. Geterozigot oilaviy
giperxolesterinemiyasi, giperxolesterinemiyaning oilaviy bo‘lmagan shakllari va
patsiyentlarda davolash natijalari o‘xshashdir.
Izolyattsiyalangan gipertrigliperidemiyasi bo‘lgan patsiyentlarda atorvastatin umumiy
XS, XS-PZLP, XS-JPZLP, apo-V, TG kontsentratsiyalarini pasaytiradi va XS-YuZLP
kontsentratsiyasini oshiradi. Disbetalipoproteinemiyasi bo‘lgan patsiyentlarda
atorvastatin xolesterin o‘rta zichlikdagi lipoproteinlarning (XS-O‘zLP)
kondentratsiyasini pasaytiradi.
Fredrikson tasniflanishi bo‘yicha Pa va PB turdagi giperlipoproteinemiyasi bo‘lgan
ahamiyatli dozaga bog‘liq; XSUXS-YuZLP va XS-PZLGUXS-YuZLP 29-4496 va muvofiq
tarzda 37-5590 ga pasayishi mavjud.
Farmakokinetikasi
So‘rilishi
Tabletkalar shaklidagi atorvastatinning biozrishimligi eritma ko‘rinishidagi
atorvastatin bilan taqqoslash bo‘yicha 95-9994 ni tashkil qiladi. Mutloq biozrishimlik -
taxminan 1494, GMG. -KoA-reduktazaga nisbatan ingibitsiya qiluvchi faollikning tizimli
biozrishimligi - taxminan 3096 ni tashkil qiladi. Past tizimli biozrishimlik me'da-
metabolizmi bilan ifodalangan. Ovqat qabul qilinishi preparat absorbatsiyasining
tezligi va darajasini bir oz pasaytiradi (2594 va muvofiq tarzda 976, bu haqda Cmax Va
AUC aniqlash natijalari dalolat beradi), biroq qon plazmasida XS-PZLP
kontsentratsiyasining pasayishi atorvastatinni och qoringa qabul qilinishdagi shunday
bilan o‘xshash. Atorvastatin ertalabki vaqtda qabul qilingandan keyingi paytga
Qaraganda, uning kechki vaqt Qabul qilingandan keyin qon plazmasidagi kontsentratsiyasi
pastroq (Siax va AUC – taxminan 3076 ga) bo‘lganiga qaramasdan, qon plazmasida XS-
PZ3LP konpentratsiyasining pasayishi preparat qabul qilinayotgan sutkaning vaqtiga
bog‘liq emas.
Taqsimlanishi
Atorvastatin taqsimlanishini o‘rtacha hajmi taxminan 381 l.ni tashkilqiladi. Qon
yomon kirib boradi.
Metabolizmi
Atorvastatin orto- va para-gidroksilirlangan hosilalar va V-oksidlanishning turli
mahsulotlarini hosil qilish bilan ahamiyatli darajada metabolizatsiyaga uchraydi.
In vitro sharoitlarida orto- va paragidroksilirlangan metabolitlar atorvastatinda
shunday bilan qiyoslanuvchi GMG-KOA-reduktazaga ingibitsiya qiluvchi ta'sir ko‘rsatadi.
GMG -KoA-reduktaza faolligining taxminan 7076 ga pasayishi faol aylanuvchi
metabolitlarning ta'siri hisobiga sodir bo‘ladi. In vitro sharoitdagi tadqiqotlarining
natijalari jigar SURZAD4 izofermenti atorvastatinning metabolizmida muhim rol'
o‘ynashini taxmin qilishga asos yaratadi. Ushbu dalilning foydasiga, ushbu
izofermentning ingibitori hisoblanuvchi eritromitsinning bir vaqtda qabul
izofermenti bilan metabolizatsiya qilinadi, shuning uchun uning SURZA4
ehtimoli kam.
Chiqarilishi
ichak qayta aylanishiga uchramaydi). Yarim chiqarilish davri (T12) taxminan 14 soatni
tashkil qiladi, bunda preparatning GMG. -KoA-reduktazaga nisbatan ingibitsiya qiluvchi
samarasi aylanuvchi metabolitlarning faolligi bilan taxminan 7096 ga belgilab
beriladi va ularning mavjudligi munosabati bilan taxminan 20-30 soat saqlanib
qoladi. Ichga qabul qilingandan keyin siydikda preparatning qabul qilingan dozadan
296 dan miqdori aniqlanadi.
Atorvastatin OATPIBI va OATPIB3 transporterlari, jigar fermentlari
transporterlari substratlari hisoblanadi. Atorvastatinning metabolitlari bo‘lib
OATPIBI substratlari hisoblanadi. Atorvastatin shuningdek ko‘pchilik dori
turg‘unligi 1 (KDT1) efflyuks transporterlar va sut bezi saratonining oqsili
rezistentligi (VSER) kabi identifikatsiya qilinadi, ular ichak absorbtsiyasini va
atorvastatinning biliar klirensini cheklashi mumkin.
Patsiyentlarning maxsus guruhlari
Keksa yoshdagi patsiyentlar
65 yoshdan katta patsiyentlarning qon plazmasida atorvastatin kontsentratsiyasi navqiron
yoshdagi katta patsiyentlardagiga qaraganda yuqoriroq (Cmax — taxminan 4096 ga, AShS –
taxminan 3096 ga). Preparatning samaradorligi va xavfsizligidagi, hamda keksa yoshdagi
patsiyontlarda umumiy populyatsiya bilan taqqoslash bo‘yicha gipolipidemik davolashning
maksadiga erishishdagi farqlar aniqlanmagan.
Bolalar
jadal bog‘lanishi oqibatida gemodializ davomida chiqarilmaydi.
Jigar funkuiiyasining buzilishi
Preparat kontsentratsiyasi alkogol jigar pirrozi bo‘lgan patsiyentlarda (Chayld-P'yu
tasniflanishi bo‘yicha B sinfi) ahamiyatli (Cmax — taxminan 16 martaga, AUC – taxminan
11 martaga) ortadi.
GMG -KoA-reduktaza, jumladan atorvastatinning barcha ingibitorlarining jigar ishg‘ol
etilishi, OATRTV1 transporteri ishtirokida amalga oshadi. 51. SO1V1 genetik
polimorfizi bo‘lgan patsiyentlarda atorvastatin Ekspozitsiyasining ortish xavfi mavjud,
F
osamprenavir 1400 mg
sutkada 2 marta 14 kun
davomida
Elbasvir 50 mg sutkada
1 martatrazoprevir
200 mg sutkada 1 marta
13 kun davomida
Nelfinavir 1250 mg
sutkada 2 marta 14 kun
davomida
Diltiazem 240 mg
sutkada 1 marta 28 kun
davomida
Greypfrut sharbati
240 ml sutkada 1
marta"
Gemfibrozil 600 mg
sutkada 2 marta 7 kun
davomida
Eritromitsin 500 Mg
sutkada 4 marta 7 kun
davomida
Amlodipin 10 mg, bir
10 mg sutkada 1
marta 4 kun 1} 2,3 martaga 14,0 martaga
davomida
10 mg, bir marta
11,95 martaga 14,3 martaga
10 mg sutkada 1
marta 28 kun
davomida
T 1,74 martaga 12,2 martaga
40 mg, bir marta 111,51 martaga 11,0 martaga
40 mg, bir marta {11,37 martaga 1 1,16 martaga
40 mg, bir marta (11,35 martaga 11,0 martaga
10 mg, bir marta {T 1,33 martaga 11,38 martaga
80 mg, bir marta 1171,18 martaga 10,91 martaga
40 mg, bir marta
5
B
5
fari
Rifampitsin 600 mg
sutkada 1 marta 7 kun
davomida (bir vaqtda
Qo‘llash)"
Fenofibrat 160 mg
sutkada 1 marta 7 kun
davomida
Simetidin 300 mg
sutkada 4 marta 2 hafta
davomida
Kolestipol 10 mg
sutkada 2 marta 28
hafta davomida
Maaloke TCP? 30 ml
sutkada 1 marta 17 kun
davomida
Efavirenz 600 mg
sutkada 1 marta 14 kun
davomida
Rifampitsin 600 mg
sutkada 1 marta 5 kun
davomida (alohida
T
11,12 martaga 12,9 martaga
40 mg, bir marta 1 1,03 martaga T 1,02 martaga
1 1,00 martaga 10,89 martaga
O‘rnatilmagan
10 mg sutkada 1
marta 2 hafta
davomida
40 mg sutkada 1
marta 28 hafta
davomida
10 mg sutkada 1
marta 15 kun
davomida
1 0,7444 martaga
10,66 martaga 10,67 martaga
10 mg 3 kun
davomida 1 0,59 martaga 1 1,01 martaga
“ Davolash turlari nisbati taqdim etilgan (preparatning atorvastatin bilan birgalikda
bir vaktda qo‘llash faqat atorvastatinning qo‘llanilishi bilan taqqoslashda).
dozasini qo‘llash kerak.
Atorvastatinning bosh a preparatlarning f armakokinetikasiga ta'siri
Atorvastatin bil n bir vakt o‘llaniluvchi
preparat, dozalanishi
rg g
zgarishi zgarishi
80 mg sutkada 1 marta 15 kun Antipirin 600 mg bir 1 1,03 10,89
davomida marta martaga martaga
80 mg sutkada 1 marta 10 kun { Digoksin 0,25 mg sutkada
1 marta 20 kun davomida r r
11,28 11,23
martaga martaga
davomida
Peroral kontratseptiv
preparatlar sutkada 1
marta 2 oy davomida
- noretindron 1 mg,
– etinilestradiol 35 mkg
Tipranavir 500 mg
11,08 T 0,96
martaga martaga
sutkada
40,73 40,82
martaga martaga
sutkada 2 marta 14 kun
2 martao‘ritonavir 200 mg
1 0,99 T 0,94
martaga martaga
davomida
sutkada 2 marta 7 kun
davomida
8 Davolash turlari nisbati taqdim etilgan (preparatning atorvastatin bilan birgalikda
bir vaqtda qo‘llash faqat atorvastatinning qo‘llanilishi bilan taqqoslashda).
40 mg sutkada 1 marta 22 kun
davomida
10 mg bir marta
Fosamprenavir 1400 mg
sutkada 2 marta 14 kun
davomida
Fosamprenavir 700 mg
sutkada
2 martatritonavir 100 mg
10 mg sutkada 1 marta 4 kun
davomida
10 mg sutkada 1 marta 4 kun
davomida
Qo‘llanilishi
Giperxolesterinemiya "7 parhezga va davolashning boshqa nomedikamentoz usullariga javob yetarlicha
bo‘lmaganida, birlamchi giperxolesterinemiyasi, jumladan oilaviy
giperxolesterinemiyasi (geterozigot variant) yoki majmualngan (aralash variant)
Ggiperlipidemiyasi (muvofiq tarzda Fredrikson tasniflanishi bo‘yicha Pa va PB
tur) bo‘lgan kattalar, o‘smirlar va 10 yosh va undan katta bolalarda ko‘tarilgan
umumiy XS, XS-PZLP, apo-V va TG pasaytirish uchun parhezga qo‘shimcha sifatida;
" davolashning boshqa gipolipidemik usullariga qo‘shimcha sifatida (masalan,
PZLP-aferez), yoki agar davolashning bunday usullari erishimli bo‘lmaganida
gomozigot oilaviy giperxolesterinemiyasi bo‘lgan kattalarda ko‘tarilgan umumiy
XS, XS-PZLPni pasaytirish uchun.
Yurak-qon tomir kasalliklarini oldini olish
- xavfning boshqa omillariga tuzatish kiritlishiga qo‘shimcha sifatida birlamchi
yurak-qon tomir holatlarining rivojlanishini Yuqori xavfiga ega bo‘lgan katta
Patsiyentlarda yurak-qon tomir holatlarini oldini olish;
- o‘lim darajasini, MI, insulvtlarni, stenokardiya sababi bo‘yicha takroriy
gospitalizatsiya va revaskulyarizatsiya zaruratini pasaytirish maqsadida YuIK
bo‘lgan patsiyentlarda yurak-qon tomir asoratlarini ikkilamchi oldini olish.
Qo‘llash usuli va dozalari
Ichga. Ovqat qabul qilishdan qat'iy nazar sutkaning har qanday vaqtida qabul qilish
1 martani tashkil qiladi, davolash ta'siri 2 hafta davomida namoyon bo‘ladi va odatda
maksimumga 4 hafta o‘tib erishiladi. Uzoq muddatli davolashda samara saqlanib qoladi.
Tomozigot oilaviy giperxolesterinemiya
Ko‘pchilik holatlarda 80 mg.dan sutkada 1 marta buyuriladi (qon plazmasida XS-PZLP
kontsentratsiyasining pasayishi 18-4590).
Temeposuzom oilaviy giperxolesterinemiya
sekvestrantlari bilan birlashtirilish ehtimoli bor.
Yurak-qon tomir kasalliklarini oldini olish
Tavsiya etiluvchi boshlang‘ich doza - 10 mg sutkada 1 marta. Doza klinik samara va
ko‘taraolishlikka bog‘liq holda sutkada 80 mg.gacha oshirilishi mumkin.
o‘tkazilishi kerak.
Jigar funktsiyasining buzilishi
Jigar funktsiyasining buzilishida Atoris" preparatining dozasini "jigar"
transminazalarining aspartataminotransferaza (AST) va alaninaminotransferaza
(ALT), zardobli faolligini nazorat qilishda pasaytirish zarur.
Buyraklar funkuiyasining buzilishi
Buyraklar funktsiyasining buzilishi atorvastatinning kontsentratsiyasiga yoki qon
plazmasida XS-PZLP kontsentratsiyasining pasaytirish darajasiga ta'sir qilmaydi
Keksa yoshdagi patsiyentlarda Atoris" preparatining davolash samaradorligi va
xavfsizligidagi farqlar umumiy populyatsiya bilan taqqoslash bo‘yicha aniqlanmagan,
dozaga tuzatish kiritish talab etilmaydi.
Boshqa dori vositalari bilan bir vaqtda qo‘llanilishi
Siklosporin, telaprevir yoki tipranavir)ritonavir majmuasi bilan bir vaqtda qo‘llash
(elbasvirlgrazoprevir) viruslarga qarshi preparatlarni bir vaqtda qo‘llovchi
patsiyentlarda atorvastatin dozasi sutkada 20 mg dan oshmasligi kerak. Letermovirni
piklosporin bilan birgalikda qabul qilayotgan patsiyentlarga atorvastatinning
qo‘llanilishi tavsiya etilmaydi.
Nojo‘ya ta'sirlari
Atoris" preparati odatda yaxshi ko‘taraolinadi, nojo‘ya reaktsiyalar, odatda, yengil va
o‘tkinchi, Jahon sog‘liqni saqlash tashkilotining (JSST) nojo‘ya samaralarning
rivojlanish tez-tezligi tasniflanishi juda tez-tez 21/10, tez-tez 211 00dan «1/10 gacha,
tez-tez emas 2111000 dan «1/100 gacha, kam hollarda 21110000 dan 11000 gacha, juda kam
hollarda 10000, tez-tezligi noma'lum - mavjud bo‘lgan ma'lumotlar asosida
baholanishi mumkin emas.
Yukqumli va parazitar kasalliklar
tez-tez; nazofaringit.
Qon va limfatik tizim tomonidan buzilishlar
kam hollarda trombotsitopeniya,
Immun tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez allergik reaktsiyalar;
juda kam hollarda anafilaksiya.
Modda almashinuvi va oziqlanish tomonidan buzilishlar
tez-tez giperglikemiya;
Tez-tez emas gipoglikemiya, tana VAZNINING ortishi, anoreksiya;
tez-tezlik noma'lum qandli diabet (rivojlanish tez-tezligi xavf omillarining
mavjudligiga yoki mavjud emasligiga bog‘liq (och qoringa qonda glyukoza kontsentratsiyasi
25,6 mmol', tana vazni indeksi (TVI) 230 kgm2 tana yuzasining maydoni, qon
plazmasida TG yuqori kontsentratsiyasi, anamnezda arterial gipertenziya))
Ruhiyatning buzilishi
tez-tez emas kdahshatliz tush ko‘rishlar, uyqusizlik;
Tez-tezlik noma'lum depressiya.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez bosh og‘rig‘i;
tez-tez emas bosh aylanishi, paresteziya, gipesteziya, ta'm bilishning buzilishi, amneziya;
kam hollarda periferik neyropatiya;
tez-tezlik noma'lum xotirani yo‘qotish yoki uning pasayishi.
Ko‘rish a'zolari tomonidan buzilishlar
tez-tez emas ko‘zlar oldida xpardaningo paydo bo‘lishi;
kam hollarda ko‘rishni buzilishi.
Eshitish a'zolari tomonidan buzilishlar va labirint buzilishlar
tez-tez emas quloqlardagi ShOVQIN.
juda kam hollarda eshitishni yo‘qolishi.
Nafas olish tizimi, ko‘krak qafasi a'zolari tomonidan buzilishlar va sredosteniya
tez-tez tomoqdagi og‘riq, burundan qon ketishi;
tez-tezlik noma'lum o‘pkalarni interstitsial kasalliklarining yakka holatlari (odatda
uzoq muddatli qo‘llashda).
Ovqat hazm qilish tizimi tomonidan buzilishlar
tez-tez qabziyat, meteorizm, dispepsiya, ko‘ngil aynishi, diareya;
tez-tez emas qusish, qorindagi og‘riq, kekirik, pankreatit, qorindagi noqulaylik.
Jigar va safro chiqaruvchi yo‘llar tomonidan buzilishlar
tez-tez emas gepatit;
kam hollarda xolestaz,
Teri va teriosti to‘qimalari tomonidan buzilishlar
tez-tez emas eshakemi, teri qichishishi, teri toshmasi, alopetsiya;
qam hollarda angionevrotik shish, bullez toshma, polishaklli ekssudativ eritema
(jumladan Stivens-Djonson sindromi), toksik epidermal nekroliz (Layell sindromi).
Suyak-mushak va ulovchi to‘qimalar tomonidan buzilishlar
Tez-tez; mialgiya, artralgiya, oyoq-qo‘llardagi og‘riq, mushaklarnping tirishishi,
bo‘g‘imlarning shishganligi, orqadagi og‘riq, yekelet-mushaklardagi og‘riq;
tez-tez emas bo‘yindagi og‘riq, mushaklar kuchsizligi;
kam hollarda miopatiya, miozit, rabdomioliz, tendopatiya (ba'zi holatlarda paylarning
uzilishi bilan), mushaklarning uzilishi;
juda kam hollarda yuguriksimon sindrom;
Tez-tezlik noma'lum immun ifodalangan nekrotizatsiya qilinuvchi miopatiya.
Buyraklar va siydik chiqarish yo‘llari tomonidan buzilishlar
juda kam hollarda ikkilamchi buyrak yetishmovchiligi.
Jinsiy a'zolar va sut bezlari tomonidan buzilishlar
tez-tez emas impotentsiya;
juda kam hollarda ginekomastiya.
Yuborish joyida umumiy buzilishlar va nuqsonlar
tez-tez emas holsizlik, astenik yeindrom, ko‘krakdagi og‘rik, periferik shishlar, yuqori
chCharchoqlilik, bezgak.
Laborator va instrumental ma'lumotlar
tez-tez qon plazmasida kjigarz sinovlarining (ACT va ALT) natijasi me'yorlaridan
og‘ish, zardobli kreatinfosfokinazaning (KFK) faolligini ortishi;
tez-tez emas leykotsituriya;
tez-tezlik noma'lum glikolizatsiyalangan gemoglobinning (NA) kontsentratsiyasini
ortishi.
Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar
- Preparatning har qanday komponentiga yuqori sezuvchanlik,
- Jigarning faol kasallanishi yoki me'yorning yuqori chegarasi bilan taqqoslash
bo‘yicha 3 martadan ko‘p noaniq genezdagi qon plazmasida "jigar"
transminazalarining faolligini ortishi.
- Homiladorlik.
- Laktatsiya davri.
- Kontratseptsiyaning adekvat usullarini qo‘llamayotgan bola tug‘ish yoshidagi ayollar.
- 18 yoshgacha (ushbu yosh guruhida preparatning samaradorligi va xavfsizligi bo‘yicha
klinik ma'lumotlar yotarli emas), geterozigot oilaviy giperxolesterinemiyadan
tashqari (10 yoshgacha bo‘lgan bolalarda qo‘llanilishi mumkin emas),
- Fuzid kislotasi bilan bir vaktda qo‘llanilishi.
= G. lekaprevirLtibrentasvir S virusli gepatiti (SVG) viruslarga qarshi
preparatlar bilan davolash.
- Laktaza tanqisligi, laktozaning ko‘taraolmasligi, glyukozo-galaktoz malvabsorbtsiya
sindromi, chunki Atoris" preparati laktoza saqlaydi.
Ehtiyotkorlik bilan
Rabdomioliz rivojlanishi omillari mavjud bo‘lgan patsiyentlarda (buyraklar
faoliyatining buzilishi, tipoterioz, anamnezda yoki oilaviy anamnezda patsiyentlarda
fibratlarning o‘tkazib bo‘lingan toksik ta'siri, anamnezda jigar kasalliklari va ki
ahamiyatli miqdorlarda alkogol iste'mol qiluvchi patsiyentlar, 70 yoshdan kattalar, qon
plazmasida atorvastatin kontsentratsiyasining ortirilishi kutilayotgan holatlar
Gmasalan, boshqa dori vositalari bilan o‘zaro ta'sir).
Dorilarning o‘zaro ta'siri
Lipidpasaytiruvchi dozalarda (1 1Usut, dan ortiq) siklosporin, fibratlar, nikotin
kislotasining yoki SURZA4 izofermenti ingibitorlarini (masalan, eritromitsin,
klaritromitsin, zamburug‘larga qarshi vositalar - azol hosilalari) bir vaktda
Qo‘llanilishi
da TMI -KoA-reduktaza ingibitorlari yoki bilan davolash vaqtida miopatiya rivojlanishi xavfi ortadi. SURZA4 izofermentining ingibitorlari
O‘zaro ta'sir va potentsiallash samarasining darajasi SURZA4 izofermentiga ta'sir
qilishning variabelligi bilan belgilab beriladi.
ahamiyatli ko‘tarilishiga olib kelishi aniqlangan. SURZAD4 izofermentining kuchli
ingibitorlarini (tsiklosporin, telitromitsin, klaritromitsin, delavirdin,
yotiripentol, ketokonazol, vorikonazol, itrakonazol, iozakonazol, SVGni davolash uchun
qo‘llaniluvchi ba'zi viruslarga qarshi preparatlar (masalan, elbasvir razoprevir) va
OITV proteazasi ingibitorlari, jumladan ritonavir, lopinavir, atazanavir,
indinavir, darunavir va boshqalar) bir vaktda qo‘llanilishidan iloji boricha saqlanish
kerak. Agar ushbu preparatlarning bir vaktda qabul qilinishi zarur bo‘lsa, davolashni
minimal dozadan boshlash imkonini ko‘rib chiqish, hamda atorvastatinning maksimal
SURZA4 izofermentining o‘rtacha ingibitorlari (masalan, eritromitsin, diltiazem,
verapamil va flukonazol) qon plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasini ortishiga
olib kelishi mumkin. GMG-KOA-reduktaza ingibitorlari (statinlar) va
eritromitsinning bir vaqtda qo‘llanilishi fonida miopatiyaning rivojlanish xavfi
ortishi kuzatilgan. Amiodaron yoki verapamil va atorvastatinning O‘zaro ta'sirlari
tadqiqotlari o‘tkazilmagan. Amidaron ham, verapamil ham SURZA4 izofermentining
faolligini ingibitsiya qilishi ma'lum, va ushbu preparatlarning atorvastatin bilan
bir vaqtda qo‘llanilishi atorvastatinning ekspozitsiyasining ortishiga olib kelishi
Mumkin. Shu munosabat bilan atorvastatinning maksimal dozasini pasaytirish va
SURZA4 izofermentining o‘rtacha ingibitorlari bilan bir vaktda qo‘llanilishida
patsiyentning holatini muvofiq monitoringini o‘tkazish tavsiya qilinadi. Nazoratni
davolashni boshlashdan keyin va CYP3A4 izofermenti ingibitorining dozasini
o‘zgartirish fonida amalga oshirish kerak.
OATRTV1 transport oqsilning ingibitorlari
Atorvastatin va uning metabolitlari OATR1V1 transport oqsilining subetratlari
hisoblanadi. OATRT1V1 ingibitorlari (masalan, siklosporin) atorvastatinning
biozrishimligini oshirishi mumkin. 10 mg dozada atorvastatinni va 5,2 miktsut.da
Piklosporinning bir vaqtda qo‘llanilishi qon plazmasida atorvastatinning
konpentratsiyasini 7,7 marta ortishiga olib keladi. G yopatotsitlarda atorvastatining
kontsentratsiyasiga "jigar" ishg‘ol qiluvchi transporterlarning faoliyatini susayishiga
qilish tavsiya etiladi.
Gg yomfibrozilthfibratlar
Monodavolashda fibratlarning qo‘llanilishi fonida yekelet-mushak tizimiga taalluqli
bo‘lgan nojo‘ya reaktsiyalar, jumladan rabdomioliz davriy kuzatilgan. Bunday
reaktsiyalarning xavfi fibratlarni va atorvastatinni bir vaqtda qo‘llashda ortadi. Agar
ushbu preparatlarning bir vaqtda qo‘llanilishidan saqlanishning imkoni bo‘lmasa, u
holda atorvastatinning minimal samarali dozasini qo‘llash, hamda patsiyentning
holatini muntazam nazoratini o‘tkazish kerak.
Ezetimib
Ezetimibning qo‘llanilishi skelet-mushaklar tizimi tomonidan nojo‘ya reaktsiyalarning,
jumladan rabdomiolizning rivojlanishi bilan bog‘liq. Ezetimib va atorvastatinning
bir vaqtda qo‘llanilishida bunday reaktsiyalarning xavfi ortadi. Bunay patsiyentlar uchun
yeinchkov kuzatuv tavsiya etiladi.
Eritromitsingklaritromitsin
Atorvastatin va eritromitsinning (500 mg.dan sutkada 4 marta) yoki Klaritromitsin (500
MG sutkada 2 marta), SURZA4 izofermenti ingibitorlarining bir vaktda
qo‘llanilishida qon plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasining ortishi
kuzatiladi.
Proteazalarning ingibitorlari
Atorvastatinning SURZAD4 izofermentining ingibitorlari kabi ma'lum bo‘lgan
proteaza ingibitorlari bilan bir vaqtda qo‘llanilishi qon plazmasida atorvastatinning
kontsentratsiyasining ortishi bilan kuzatib borilgan.
Diltiazem
qon plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasini ko‘tarilishiga olib keladi.
Simetidin
Atorvastatinning simetidin bilan klinik ahamiyatli o‘zaro ta'siri aniqlanmagan.
Itrakonazol
Atorvastatinning 20 mg.dan 40 mg.gacha dozalarda va itrakonazolning 200 MG dozada bir
vaqtda qo‘llanilishi atorvastatin AShSning qiymatining ortishiga olib kelgan.
Greypfrut sharbati
Greypfrut sharbati SURZA4 izofermentini ingibitsiya qiluvchi bir yoki bir nechta
komponentlarga ega bo‘lganligi sababli, uning Haddan ziyod iste'mol qilinishi (kuniga
1,2 l.dan ortik) qon plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasining ko‘tarilishini
chaqirishi mumkin.
Transport oqsilning ingibitorlari
Atorvastatin OATRT1V1 va OATRTVZ3 transporterlari, jigar fermentlari
transporterlari subetratlari hisoblanadi. Atorvastatinning metabolitlari bo‘lib
OATPIBI subetratlari hisoblanadi. Atorvastatin shuningdek KDT1 va VSER effleks
transporterlarning substratlari kabi identifikatsiya qiladi, ular atorvastatinning
ichak absorbtsiyasini va biliar klirensini cheklashi mumkin.
qilayotgan patsiyentlarga atorvastatinni qo‘llanilishi tavsiya etilmaydi.
Elbasvir va Grazoprevir OATRTV)1, OATR1VZ, MLU1 va VSER ingibitorlari
hisoblanadi, natijada, ular atorvastatinning tizimli ta'sir qilish darajasini
orttiradi. Atoris" preparatini ehtiyotkorlik bilan va Eng past zaruriy dozada qo‘llash
SURZA4 izofermentining induktorlari
Atorvastatinning SURZA4 izofermenti induktorlari (masalan, efavirenz,
rifampitsin, Qizilpoycha teshilgan preparatlari) bilan bir vaktda qo‘llanilishi qon
plazmasida atorvastatinning kontsentratsiyasining pasayishiga olib kelishi mumkin.
Rifampitsin (SURZA4 izofermenti induktori va OATRT1V1 gepatsitlarning transport
Kolestinpol
Kolestipolning bir vaqtda qo‘llanilishida qon plazmasida atorvastatinning
kontsentratsiyasi pasaygan (AShS o‘zgarishi 0,74), biroq atorvastatin va kolestipol
Majmuasining gipolipidemik samarasi alohida har preparatning bunday samarasidan
ustun bo‘lgan.
Digoksin
Azitromitsin
10 mg dozada sutkada 1 marta atorvastatin va 500 — mg dozada sutkada 1 marta
azitromitsinning bir vaqtda qo‘llanilishida qon plazmasida atorvastatinning
kontsentratsiyasi o‘zgarmagan.
Peroral kontratseptiv preparatlar
preparatlarini tanlashda hisobga olish kerak.
Terfenadin
Atorvastatin va terfenadinning bir vaktda qo‘llanilishida terfenadinning
farmakokinetikasida klinik ahamiyatli o‘zgarishlar aniqlanmagan.
Varfarin
protrombin vaqtning o‘zgarishlari bilan bog‘liq bo‘lmagan.
Kolxitsin
Kolxitsin va atorvastatinning bir vaqtda qo‘llanilishi tadqiqotlari
ehtiyotkorlikka rioya qilish kerak.
Amlodipin
Sog‘lom ko‘ngillarda dorilarning o‘zaro ta'siri tadqiqotida 80 mg dozada atorvastatin
va 10 mg dozada amlodipinning bir vaktda qo‘llanilishi qon plazmasida atorvastatitn
Fuzid kislotasi
Postmarketing tadqiqotlari vaktida yetatinlar, jumladan, atorvastatin va fuzid
kislotasini bir vaqtda qabul qilayotgan patsiyentlarda rabdomiolizning rivojlanish
holati kuzatilgan. Ushbu o‘zaro ta'sirning mexanizmi noma'lum. Fuzid kislotasi
qo‘llanilishi zarur deb hisoblangan patsiyontlarda, statinlar bilan davolash fuzid
yangilash mumkin. Istisno holatlarda, fuzid kislotasi bilan, masalan, og‘ir
infektsiyalarni davolash uchun, davomli tizimli davolash zarur bo‘lgan vaktda
atorvastatin va fuzid kislotasining bir vaktda qo‘llanilish zarurati har bir aniq
vositalar va estrogenlar bilan bir vaqtda qo‘llanilgan. Klinik ahamiyatli nojo‘ya o‘zaro
ta'sirlarning belgilari kuzatilmagan, o‘ziga xos preparatlar bilan o‘zaro ta'sirlar
tadqiqotlari o‘tkazilmagan.
Bundan tashqari, OITV proteazasi ingibitorlari (lopinavir va ritonavir, sakvinavir
va ritonavir, darunavir va Ritonavir, ritonavirom va nelfinavir bilan
fosamprenavir, fosamprenavir majmualari), S virusli gepatiti proteazasi
ingibitorlari (botseprevir, elbasvir grazoprevir, simeprevir), klaritromitsin va
itrakonazol bilan bir vaqtda qo‘llanilishida atorvastatinning kontsentratsiyasining
ortishi kuzatilmagan. Ushbu preparatlarning bir vaqtda qo‘llanilishida ehtiyotkorlikka
rioya etish, hamda atorvastatinning eng past samarali dozasini qo‘llash kerak.
Maxsus ko‘rsatmalar
qullashda qon plazmasida AST va ALT jigar) transminazalarining faolligini O‘rtacha
otishi (me'yorning yuqori chegarasi bilan taqqoslash bo‘yicha 3 martadan ortiq)
kuzatilgan. (Jigar) transminazalarining zardobli faolligining turg‘un oshishi
(me'yorning yuqori chegarasi bilan taqqoslash bo‘yicha 3 martadan ortiq) atorvastatin
qabul qilgan patsiyentlarning 0,794 da Kuzatilgan. 10 mg, 20 mg, 40 mg va 80 mg dozalarda
atorvastatinning qullanilishida shunga o‘xshash o‘zgarishlarning tez-tezligi muvofiq
tarzda 0,290, 0,294, 0,676 va 2,39 ni tashkil qilgan. Qon plazmasida jigar)
bilan kuzatib borilmagan. Atorvastatinning dozasini pasaytirishda, preparatning
vaqtinchalik yoki to‘liq bekor qilinishida qon plazmasida xjigaru transminazalarining
faolligi dastlabki darajasiga qaytgan. Ko‘pchilik patsiyentlar biron bir klinik
asoratlarsiz pasaytirilgan dozada atorvastatinni qabul qilishni davom ettirgan.
Davolashni boshlagunga qadar, Atoris" preparatini qo‘llashni boshlagandan keyin
6 hafta va 12 hafta davomida yoki UNING dozasini oshirgandan keyin jigar faoliyatining
ko‘rsatkichlarini nazorat qilish zarur. Jigar funktsiyasini shuningdek jigarni
shikastlashning kliniq belgilari paydo bo‘lganida nazorat qilish kerak. Qon plazmasida
kjigaru transminazalarini faolligi oshishi holatida qon plazmasida ALT va AST
faolliklarini, toki u me'yorga qaytmagunicha, nazorat qilish kerak. Agar qon plazmasida
AST yoki ALT faolliklarini ortishi me'yorning yuqori chegarasi bilan taqqoslash
bo‘yicha 3 martadan ortiq bo‘lsa, Atoris" preparatining dozasini pasaytirish yoki uni
bekor qilish tavsiya qilinadi.
Atoris" preparatini alkogol'ning ahamiyatli miqdorini iste'mol qilayotgan va yoki
kerak. Jigarning faol kasallanishi yoki noaniq genezdagi Qon plazmasining jigar)"
transminazalarining faolligini doimiy ko‘tarilishi Atoris" preparatining
qo‘llanilishi mumkin bo‘lmagan holat hisoblanadi.
Skelet mushaklarga ta'siri
kuchli ingibitorlari yoki tashuvchi-oqsillar (masalan, siklosporin, telitromitsin,
klaritromitsin, Delavirdin, stiripentol, ketokonazol, vorikonazol, itrakonazol,
pozakonazol, letermovir va OITV proteazalari ingibitorlari, jumladan ritonavir,
lopinavir, atazanavir, indinavir, darunavir, tipranavir ritonavir va boshqalar),
gemfibrozil yoki boshqa fibratlar, SVG ni davolash uchun viruslarga qarshi preparatlar
(botseprevir, telaprevir, elbasvir razoprevir), eritromitsin, lipid pasaytiruvchi
dozalarda nikotin kislotasi (1 pUsut.dan ortiq), ezetimib, azol zamburug‘larga qarshi
vositalar, kolxitsin kabi qon plazmasida atorvastatin kontsentratsiyasini oshiruvchi
dori vositalarining bir vaqtda qo‘llanilishida ko‘tariladi. Ushbu preparatlardan
ko‘pchiligi SURZA4 izofermenti va yoki dori vositalari transporti bilan ifodalangan
metabolizmni ingibitsiya qiladi. Ma'lumki, SURZA4 izofermenti - atorvastatinning
Atoris" preparatining fibratlar, eritromitsin, immunodepressantlar, azol
zamburug‘larga qarshi vositalar, OITV proteazasilS virusli gepatiti ingibitorlari,
Atorvastatinni rabdomializ Rivojlanishiga moyilkor omillari bo‘lgan patsiyentlarga
ehtiyotkorlik bilan buyurish kerak. Atorvastatin bilan davolashni boshlagunga qadar
quyidagi holatlarda qon plazmasida KFK faolligini nazoratini o‘tkazish kerak
- buyraklar faoliyatini buzilishi,
- gipotireoz,
- anamnezda yoki oilaviy anamnezda patsiyentlarda irsiy mushaklar buzilishi,
- mushaklar to‘qimalariga TMI -KOA-reduktaza ingibitorlari (statinlarning) yoki
fibratlarning o‘tkazib bo‘lingan toksiq ta'sir,
- anamnezda jigar kasalliklari va yoki sezilarli miqdorda alkogolvni iste'mol
qiluvchi patsiyentlar,
nazorati zaruratini baholash kerak,
- boshqa dori vostilari bilan o‘zaro ta'sir kabi qon plazmasida atorvastatinning
konpentratsiyasining ko‘tarilishi kutilayotgan holatlar.
Bunday holatlarda xavf foyda nisbatini baholash va patsiyentning holatini tibbiy
kuzatuvini amalga oshirish kerak.
KFK ning zardobli faolligini ahamiyatli ko‘tarilishi holatida (me'yordagi yuqori
chegaradan 5 marta ortiq) atorvastatin bilan davolashni boshlash kerak emas.
Atoris" preparatini, GMG -KoA-reduktazaning boshqa ingibitorlari kabi qo‘llashda,
mioglobinuriya bilan ifodalangan o‘tkir buyrak yetishmovchiligi bilan rabdomiolizning
yoYotIShMOVChchILliGining Rivojlanish xavfi omillari mavjudligida (masalan, og‘ir o‘tkir
infektsiya, arterial gipotenziya, keng mikyosli Xirurgik aralashuv, jarohatlar, metabolik,
endokrin va suv-elektrolit buzilishlar, nazorat qilinmaydigan tirishishlar) Atoris"
yaqinda o‘tkazgan YuIK siz papiyentlarda insul'tning turostini retrospektiv tahlilida
platsebo qabul qilayotgan patsiyentlar bilan taqqoslash bo‘yicha gemorragik insul'tning
Rivojlanishi holatlariancha yuqori tez-tezliklari kuzatilgan. Yuqori xavf ayniqsa
gemorragik insul't yoki tadqiqot boshida anamnezda lakunar infarkti bo‘lgan
patsiyentlarda kuzatilgan. Patsiyentlarning ushbu guruhida 80 MI/CyT dozada
atorvastatinni qabul qilishda foydaxavf nisbati yetarlicha aniqlanmagan, shu
munosabat bilan davolashni boshlashdan avval bunday patsiyentlarda gemorragik
insulBtning rivojlanish xavfi ehtimoli sinchkov baholanishi kerak,
80 mgsut atorvastatin tayinlangan, oldingi 6 oy davomida insultni yoki TIHni
o‘tkazgan, YuIK siz patsiyentlarning 4731 tasi ishtirokida klinik tadqiqotlarini maxsus
tahlilidan keyin platsebo guruhi bilan taqqoslash bo‘yicha 80 mg atorvastatin guruhida
gemorragik insulvtning ancha yuqori tez-tezligi aniqlangan (55 - atorvastatin guruhida
33 - platsebo guruhiga qarshi). Gemorragik insulvti bo‘lgan patsiyentlar tadqiqotga
kiritilish paytiga takroriy gemorragik insulBt uchun ancha yuqori xavfga ega bo‘lgan
(7 - atorvastatin guruhida 2 - platsebo guruhiga qarshi). Birok, 80 mPsut dozada
atorvastatinni qabul qilgan patsiyentlarda, har qanday turdagi insul'tlar kamroq (265 ga
qarshi 311) va yurak-qon tomir holatlari (123 ga qarshi 204) kamroq bo‘lgan.
Qandli diabet
GMG -KOA-reduktaza ingibitorlari (statinlar) sinf sifatida qonda glyukoza
kontsentratsiyasining ortishiga olib kelishi mumkin, qandli diabet rivojlanishining
yuqori xavfi bo‘lgan alohida patsiyentlarda esa qandli diabetdagi kabi tuzatish
Endokrin faoliyat
GMG -KoA-reduktaza ingibitorlari (statinlar), jumladan atorvastatinni ham
qo‘llanilishida, NBAT kontsentratsiyasining va 04 qoringa qonda glyukozaning
asoratlarining xavfi darajasiga qaraganda pastroq.
Bolalarda qo‘llanilishi
3-yillik tadqiqotda umumiy yetilishi va rivojlanit baholanishi, Tanner shkalasi
bo‘yicha bosqichlarni va bo‘y va tana vaznini o‘lchash baholanishiga binoan o‘sish va jinsiy
yotilishiga klinik ahamiyatli ta'sirlar kuzatilmagan.
Yordamchi moddalar bo‘yicha maxsus ma'lumotlar
Atoris" preparati laktozani saqlaydi, shuning uchun u quyidagi holatlarda
qo‘llanilishi mumkin emas laktozani ko‘taraolmaslik, laktaza tanqisligi, glyukozo-
talaktoz mal'absorbtsiya sindromi.
Homiladorlik va laktatsiya davrida qo‘llanishi
foydalanishlari kerak. Atoris" preparatining qo‘llanilishi kontratseptsiyaning adekvat
usullaridan foydalanmayotgan bola tug‘ish yoshidagi ayollarda qo‘llanilishi mumkin emas.
TMI -KoA-reduktaza ingibitorlarining (statinlarning) qorin ichida homilaga
ta'siridan keyingi tug‘ma nuqsonlarning holatlari kam hollarda kuzatilgan.
Hayvonlarda utkazilgan tadqiqotlarda reproduktiv faoliyatga toksik ta'sir qo‘rsatib
berilgan. Atoris" preparati ko‘krak bilan emizish davrida qo‘llanilishi mumkin emas.
xavfidan saqlanish maqsadida to‘xtatish zarur.
Avtomobilni va Murakkab mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri
Atoris" preparatining transport vositalarini boshqarish va diqqatni yuqori
Chiqarilish shakli
Plyonka qobiq bilan qoplangan tabletkalar, 10 mg, 20 mg.
10 tabletkadan OPAAlLTVX fol'gadan va alyumin fol'gadan blisterda.
3, 6 yoki 9 blisterdan karton qutiga tibbiyotda qo‘llanilishiga doir yo‘riqnoma bilan
birga joylashtiriladi.
Saqlash sharoiti
Harorati 25°C dan yuqori bo‘lmagan, namlikdan himoyalangan joyda saqlansin. Bolalar ololmaydigan joyda saklansin.
Yaroqlilik muddati
2 yil.
Yaroqlilik muddati
O‘tgach qo‘llanilmasin.
Dorixonalardan berish tartibi
Retsept bo‘yicha.
Diqqat!
Ma'lumotlar faqat ma'lumot olish uchun berilgan va o'z-o'zidan davolanish uchun qo'llanma sifatida foydalanilmasligi kerak. Faqat shifokor preparatni buyurishga qaror qilishi mumkin, shuningdek uni qo'llash dozasi va usullarini aniqlaydi.
Pharmalick.uz veb-sayti Pharmalick.uz veb-saytida joylashtirilgan ma'lumotlardan foydalanish natijasida yuzaga kelishi mumkin bo'lgan salbiy oqibatlar uchun javobgar emas.