Preparatning savdo nomi
Diprospan®
Ta'sir etuvchi modda (XPN) betametazon (betamethasone)

Dori shakli
in'ektsiya uchun suspenziya.

Tarkibi

1 ml suspenziya quyidagilarni saqlaydi
faol moddalar 6,43 mg betametazon dipropionati (5 mg betametazonga ekvivalent) va
2,63 mg betametazon natriy fosfati (2 mg betametazonga ekvivalent) saqlaydi;
yordamchi moddalar dinatriy gidrofosfat digidrati, natriy xloridi, dinatriy edetati, polisorbat 80, benzil spirti, metilparagidroksibenzoat (E218), propilparagidroksibenzoat (E 216), natriy karboksimetiltsellyuloza, makrogol 4000, xlorid kislotasi, in'ektsiya uchun suv.
Ta'rifi tiniq, rangsiz, biroz qovushqoq, yengil suspenziyalanuvchi oq yoki deyarli oq zarrachalar saqlovchi, yot aralashmalari bo‘lmagan suyuqlik.

Farmakoterapevtik guruhi
tizimli qo‘llash uchun kortikosteroidlar.
ATX kodi N02AV01.


Farmakologik xususiyatlari


Farmakodinamika
si
Betametazon sintetik glyukokortikoiddir (9 alfa-ftor-16 beta-metilprednizolon). Betametazon kuchli yallig‘lanishga qarshi, allergiyaga qarshi va immunodepressiv ta'sir ko‘rsatadi.
Betametazon klinik ahamiyatli mineralokortikoid ta'sir ko‘rsatmaydi.
Glyukokortikoidlar xujayralar membranasi orqali kiradi va sitoplazmaning spetsifik retseptorlari bilan komplekslar shakllantiradi. Bu komplekslar keyinchalik xujayra yadorsiga kiradi, DNK (xromatin)ga birikadi va informatsion RNK ni, shuningdek turli fermentlar oqsillarining sintezini rag‘batlantiradi. Bular natijada glyukokortikoidlar tizimli qo‘llanganida kuzatiladigan samaralarga javob beradi. Immun va yallig‘lanish jarayonlariga ta'sir qilishdan tashqari, glyukokortikoidlar shuningdek uglevodlar, oqsillar va yog‘larning metabolizmiga ham ta'sir ko‘rsatadi. Bundan tashqari, glyukokortikoidlar yurak-qontomir tizimiga, skelet mushaklariga va markaziy nerv tizimiga ta'sir qiladi.
Yallig‘lanish va immun jarayonlariga ta'siri. Glyukokortikoidlarning yallig‘lanishga qarshi, immunodepressiv va allergiyaga qarshi xususiyatlari, davolash amaliyotida ishlatilganida muhim ahamiyatga ega. Bunday xususiyatlarining asosiy natijalari quyidagilar yallig‘lanish jarayoni o‘chog‘ida immunofaol xujayralar miqdorini pasayishi, vazodilatatsiyani kamayishi, lizosomal membranani barqarorlanishi, fagotsitozni bostirilishi, prostaglandinlar va unga yaqin moddalarning ishlab chiqarilishini kamayishi.
Preparatning yallig‘lanishga qarshi ta'siri gidrokortizonga qaraganda taxminan 25 marta va prednizolonga qaraganda 8-10 marta yuqori (og‘irlik nisbatida).
Uglevodlar va oqsillar metabolizmiga ta'siri. Glyukokortikoidlar oqsillar metabolizmini rag‘batlantiradi. Jigarda glyukoneogenez jarayoni orqali ozod bo‘lgan aminokislotalar glyukoza va glikogenga aylanadi. Periferik to‘qimalarda glyukozani so‘rilishi pasayadi, bu, ayniqsa diabetga moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda giperglikemiya va glyukozuriyaga olib keladi.
Lipidlar metabolizmiga ta'siri. Glyukokortikoidlar lipolitik ta'sirga ega. Lipoliz oyoq-qo‘llar darajasida juda yaqqol ifodalangan. Bundan tashqari, glyukokortikoidlar hammadan ko‘proq tana, bo‘yin va bosh sohalarida namoyon bo‘ladigan lipogenezga ta'sir qiladi. Bu samaralari birgalikda lipid qatlamlarini qayta taqsimlanishiga olib keladi.
Glyukokortikoidlarning maksimal farmakologik faolligi, qon zardobidagi preparatning maksimal kontsentratsiyasiga eritishiga qaraganda kechroq namoyon bo‘ladi, bu preparatning samaralarini katta qismi bevosita dorining ta'siri bilan emas, balki fermentlar faolligini o‘zgarishiga asoslanganligini ko‘rsatadi.

Farmakokinetikasi

Betametazon natriy fosfati va betametazon dipropionati terapevtik ta'sirini tez boshlanishi, shuningdek boshqa mahalliy va umumiy farmakologik ta'sirlarini ta'minlab, in'ektsiya joyidan so‘riladi.
Betametazon natriy fosfati suvda tez eriydi va organizmda betametazongacha (biologik faol glyukokortikoid) metabolizmga uchraydi. 2,63 mg betametazon natriy fosfati 2 mg betametazonga ekvivalent.
Betametazon dipropionatini ishlatish preparatni davomli ta'siriga erishish imkoniyatini beradi. Bu modda depodan iborat bo‘lib deyarli erimaydi, shunday qilib, so‘rilishi asta-sekin yuz beradi, simptomlarni yengillashishi esa uzoqroq davom etadi.
Qonning ko‘rsatkichlariMushak ichiga in'ektsiya
Betametazon natriy fosfatiBetametazon dipropionati
Qon plazmasidagi maksimal kontsentratsiyasiQabul qilgandan keyin
1 soatAsta-sekin so‘riladi
Bir dozadan keyin qon plazmasidan yarim chiqarilish davri3-5 soatProgressiv metabolizmga uchrashi
Organizmdan chiqarilishi24 soat10 kundan ko‘proq
Yarim chiqarilishini biologik davri36-54 soat
Betametazon jigarda metabolizmga uchraydi. Asosan albuminlar bilan bog‘lanadi. Jigar kasalliklari bo‘lgan patsiyentlarda betametazonning metabolizmi davomliroq yoki sekinlashgan bo‘ladi.


Qo‘llanilishi

Kortikosteroid davolash yordamchi hisoblanadi va asosiy davolashning o‘rnini bosmaydi.
Mushak ichiga yuborish
Diprospan® turli revmatologik, dermatologik, allergik kasalliklarni, odatda kortikosteroidlar bilan davolashga javob kuzatiladigan kollagenli va boshqa kasalliklarni davolash uchun ko‘rsatilgan.
Bo‘g‘im ichiga va periartikulyar yuborish, shuningdek bevosita yumshoq to‘qimalarga yuborish
Osteoartritda, revmatoid artritda yordamchi qisqa muddatli davolash sifatida (kasallikni o‘tkir shaklida yoki zo‘rayishida) qo‘llanadi.
Teri ichiga yuborish.
Dermatologik kasalliklarda qo‘llanadi.
Oyoq panjasi to‘qimalariga mahalliy yuborish.
Qattiq qadoq, shpor, oyoq panjasining katta barmog‘ini xarakatini qiyinligi yoki oyoq panjasining katta barmog‘ini deformatsiyasidagi bursitda, sinovial kistada, mortonov metatarzal nevralgiyada, tendosinovitda, kubsimon suyakning periostitida yordamchi qisqa muddatli davolash sifatida (kasallikni o‘tkir shaklida yoki zo‘rayishida) qo‘llanadi.
Allergik holatlar
Bronxial astma, astmatik status, mavsumiy yoki yil davomidagi allergik sinusit, allergik bronxitning og‘ir shakli, kontakt dermatit, atopik dermatit, pichan isitmasi, angionevrotik shish, zardob kasalligi, dori preparatlari yoki hashoratlarni chaqishiga o‘ta yuqori sezuvchanlik reaktsiyalari.
Revmatik kasalliklar
Osteoartrit, revmatoid artrit, bursit, lyumbago, ishias, koktsidiniya, o‘tkir podagrik artrit, qiyshiq bo‘yin, gialinoz kista, ankilozlovchi spondiloartrit, radikulit, ekzostoz, fastsiit.
Dermatologik kasalliklar
Atopik dermatit (tangasimon ekzema), neyrodermit (chegaralangan neyrodermit), kontakt dermatit, yaqqol quyoshli dermatit, eshakemi, gipertrofik qizil yassi temiratki, lipoidli diabetik nekrobioz, o‘choqli alopetsiya, diskoid qizil yugurik, psoriaz, keloid chandiqlar, xaqiqiy pufakcha, gerpetiform dermatit, kistoz xusnbuzar.
Kollagen kasalliklar
Tarqallangan tizimli qizil yugurik, tugunli periartrit, sklerodermiya va dermatomiozitning ayrim turlarini zo‘rayishi yoki samarani bir maromda ushlab turuvchi davolash sifatida.
Onkologik kasalliklar
Kattalardagi leykoz va limfomani, shuningdek bolalardagi o‘tkir leykozni palliativ davolash sifatida.
Boshqa holatlar
Adrenogenital sindrom, gemorragik rektokolit, Kron kasalligi, spru, glyukokortikoidlar bilan davolash zarur bo‘lgan qonning patologik o‘zgarishlari, nefrit, nefrotik sindrom.
Buyrak usti bezlari po‘stlog‘ining birlamchi yoki ikkilamchi yetishmovchiligi bo‘lganida, Diprospan® bilan davolashni o‘tkazish mumkin, lekin, zarurati bo‘lganida, bir vaqtda mineralokortikoidlarni qo‘llash kerak.


Qo‘llash usuli va dozalari

Qo‘llash oldidan eritmani chayqatish kerak.
PATSIENTNING EHTIYoJI, KASALLIKNING TURI, UNING OG‘IRLIGI VA PATSIENT ORGANIZMINING REAKTSIYaSIGA QARAB, DOZA ShAXSIY RAVIShDA TANLANADI.
Doza minimal, qabul qilish davri esa - maksimal qisqa bo‘lishi kerak.
Dastlabki dozani qoniqarli klinik samara olingunicha tanlash kerak. Agar yetarlicha vaqt davrida qoniqarli klinik samaraga erishilmasa, Diprospan® preparatining dozasini asta-sekin pasaytirib, davolashni to‘xtatish va boshqa to‘g‘ri keluvchi davolashga o‘tish kerak.
Qoniqarli samarada adekvat klinik samarani ta'minlovchi minimal dozaga erishilmagunicha boshlang‘ich dozani asta-sekin pasaytirib (vaqtni yo‘l qo‘yilgan intervallari orqali), optimal dozani aniqlash kerak.
Diprospan®ni vena ichiga va teri ostiga yuborish mumkin emas.
Tizimli qo‘llash
Tizimli davolashda ko‘pchilik hollarda preparatning boshlang‘ich dozasi 1-2 ml ni tashkil qiladi. Zarurati bo‘lganida yuborish takrorlanadi. Preparat dumbaga chuqur mushak ichiga yuboriladi. Doza va preparatni qo‘llashni tez-tezligi patsiyentning holatiga og‘irligi va terapevtik samaraga bog‘liq. Jiddiy kasalliklarda, shoshilinch davolash zarurligida, masalan, tizimli qizil yugirik yoki astmatik statusda, preparatning boshlang‘ich dozasi 2 ml ni tashkil qilishi mumkin.
Turli dermatologik kasalliklarda yaxshi javobga, odatda 1 ml Diprospan® preparati mushak ichiga yuborilganidan keyin erishiladi; preparatni yuborishni terapevtik samaraga qarab takrorlash mumkin.
Nafas yo‘llarining kasalliklarida simptomlarni yaxshilanishiga Diprospan® preparati mushak ichiga yuborilganidan keyin bir necha soat o‘tgach erishiladi. Bronxial astma, pichan isitmasi, allergik bronxit va allergik rinitda samarali nazoratga 1-2 ml preparat yuborilganidan keyin erishiladi. O‘tkir yoki surunkali bursitda samarali natijalarga Diprospan® preparatini 1-2 ml mushak ichiga in'ektsiyasidan keyin erishiladi; zarurati bo‘lganida preparatni yuborishni takrorlash mumkin.
Mahalliy qo‘llash
Mahalliy og‘riqni qoldiruvchi preparatni bir vaqtda faqat yakka xollarda qo‘llash kerak bo‘ladi (in'ektsiya deyarli og‘riqsiz). Agar mahalliy og‘riqni qoldiruvchi preparatni bir vaqtda qo‘llash yaxshiroq bo‘lsa, unda paraben saqlamaydigan dori shakllarini ishlatib Diprospan®ni lidokain gidroxloridining 1% yoki 2% li eritmasi bilan, prokain gidroxloridi bilan yoki shunga o‘xshash mahalliy og‘riqsizlantiruvchilar bilan aralashtirish mumkin (bir shpritsda, flakonda emas). Metilparaben, propilparaben, fenol va boshqa shunga o‘xshash moddalarni saqlovchi og‘riqni qoldiruvchilarni qo‘llash ruxsat etilmaydi. Oldin flakondan Diprospan® preparatining kerakli dozasini shpritsga olish; keyin shu shpritsga mahalliy og‘riqni qoldiruvchining kerakli miqdorini olish va qisqa vaqt davomida silkitish kerak.
O‘tkir bursitlarda (subdeltasimon, subakromial va prepatellyar) 1-2 ml Diprospan® preparatini bevosita sinovial xaltaga yuborish, bir necha soatga og‘riqni yengillashtirishi va xarakatchanlikni to‘liq tiklashi mumkin.
Surunkali bursitda. Shoshilinch davolashdan keyin yaxshi samara olinganida, preparatning dozasini pasaytirish mumkin.
Tendinit, tendosinoviit va peritendinitda. Kasallikning o‘tkir bosqichida preparatning bir in'ektsiyasi bemorning holatini yaxshilash uchun yetarli bo‘lishi mumkin, surunkali - patsiyentning xolatiga qarab preparatni takroriy yuborish talab qilinishi mumkin.
Revmatoid artrit va osteoartritda. Preparatni 0,5-2 ml dozada bo‘g‘im ichiga yuborish, odatda, yuborilganidan keyin 2-4 soat davomida og‘riqni, bo‘g‘imlarning og‘riqliligi va qiyin xarakatlanishini kamaytiradi. Preparatning terapevtik ta'sirini davomiyligi bu ikki kasallikda ahamiyatli farq qiladi va 4 va ko‘proq xaftani tashkil qilishi mumkin. Diprospan® preparatini bo‘g‘im ichiga yuborish bo‘g‘imlar tomonidan ham, bo‘g‘imoldi to‘qimalar tomonidan ham yaxshi o‘zlashtiriladi.
Preparatning tavsiya etilgan dozalari
-katta bo‘g‘imlarga (masalan, tizza, chanoq-son) yuborilganida 1-2 ml;
-o‘rtacha bo‘g‘imlarga (masalan, tirsak) yuborilganida 0,5-1 ml;
-mayda bo‘g‘imlarga (masalan, qo‘l kafti bo‘g‘imlariga) yuborilganida 0,25-0,5 ml.
Teri kasalliklarida. Dermatologik kasalliklarda Diprospan® preparatini bevosita shikastlanish o‘chog‘iga yuborish samarali. Preparat bevosita qo‘llanmaydigan shikastlanishning ayrim sohalariga nisbatan preparatning ijobiy samarasi, preparatni katta bo‘lmagan tizimli samarasi bilan bog‘liq bo‘lishi mumkin.
Doza 0,2 ml/sm2 ni tashkil qiladi. Preparat diametri 26 G ignali tuberkulin shpritsi yordamida teri ichiga (teri ostiga emas) yuboriladi. Barcha shikastlangan soxalarga yuborilgan preparatning umumiy miqdori 1 ml dan oshmasligi kerak.
Glyukokortikoidli davolashga sezuvchan bo‘lgan oyoq kaftining kasalliklari. Qadoq fonidagi bursitda har biri 0,25 ml dan preparatni ikki ketma-ket in'ektsiyalarini qo‘llash samarali bo‘lishi mumkin. Oyoq kaftining katta barmog‘ini qiyin harakatchanligi (Hallux Rigidus), oyoq kaftining beshinchi barmog‘ini virusli deformatsiyasi kabi boshqa kasalliklarida, shuningdek o‘tkir podagrik artritda, yaxshilanish juda tez yuz berishi mumkin. Uzunligi 1,9 sm 26 G ignali tuberkulin shpritsi oyoq kaftiga qilinadigan ko‘pchilik in'ektsiyalar uchun to‘g‘ri keladi.
Tavsiya etilgan dozalar (yuborishlar orasidagi tahminan 1 hafta intervallar bilan) tashkil qiladi
Bursitda
- qattiq qadoq fonida0,25-0,5 ml
- shporda0,5 ml
- oyoq kaftinig katta barmog‘ini qiyin xarakatchanligida0,5 ml
- oyoq kaftinig beshinchi barmog‘ini varusli deformatsiyasida0,5 ml
Sinovial kistada0,25-0,5 ml
Morton metatarzal nevralgiyada0,25-0,5 ml
Tendosinoviitda0,5 ml
Kubsimon suyakning periostitida0,5 ml
O‘tkir podagrik artritda0,5-1 ml.

Nojo‘ya ta'sirlari
Diprospan® preparatini qo‘llashda kuzatiladigan nojo‘ya reaktsiyalar, boshqa kortikosteroidlarni qo‘llashdagi reaktsiyalar kabi, doza va preparatni qo‘llashning davomiyligiga bog‘liq.
Suv-elektrolit muvozanatini buzilishlari natriyni tutilishi, kaliyni yo‘qotilishi, gipokaliyemik alkaloz, suyuqlikni tutilishi, moyilligi bo‘lgan patsiyentlarda dimlangan yurak yetishmovchiligi, arterial gipertenziya.
Skelet-mushak tizimi tomonidan buzilishlar mushak kuchsizligi, mushak massasini yo‘qotilishi, miasteniyada simptomlarni yomonlashishi, osteoporoz, ba'zida suyaklardagi kuchli og‘riqlar va spontan sinishlar bilan (umurtqa pog‘onasini kompression sinishlari), suyakni aseptik nekrozi (son va yelka suyagining boshchasini), paylarni uzilishi, steroid miopatiya, patologik sinishlar, bo‘g‘imlarni beqarorligi.
Teri tomonidan buzilishlar terini atrofiyasi, jaroxatlarni sekin bitishi, terini nozikligi va yupqalashishi, petexiyalar, ekximoz, allergik dermatit, angionevrotik shish, yuzni eritemasi, ko‘p terlash, eshakemi.
MIY tomonidan buzilishlar perforatsiya va qon ketishi ehtimoli bilan me'da yarasi, pankreatit, meteorizm, ichak perforatsiyasi, yarali ezofagit, ko‘ngil aynishi, qusish.
Nerv tizimi tomonidan buzilishlar tirishishlar, bosh aylanishi, bosh og‘rig‘i, bosh miya ichki bosimini oshishi (miyani soxta o‘smasi).
Ruxiyat tomonidan buzilishlar eyforiya, kayfiyatni o‘zgarishi, shaxsiyatni o‘zgarishi va og‘ir depressiya, yuqori qo‘zg‘aluvchanlik, uyqusizlik, psixotik reaktsiyalar, ayniqsa anamnezida psixiatrik buzilishlari bo‘lgan patsiyentlarda, depressiya.
Ko‘rish a'zolari tomonidan buzilishlar ko‘z ichki bosimini oshishi, glaukoma, orqa subkapsulyar katarakta, ekzoftalm.
Endokrin tizimi tomonidan buzilishlar Kushing sindromini klinik simptomatikasi, xayz ko‘rish siklini buzilishi, qandli diabeti bo‘lgan bemorlarda insulinga yoki peroral gipoglikemik vositalarga extiyojni oshishi, homilani rivojlanishi yoki bolaning o‘sishini kechikishi, uglevodlarga tolerantlikni buzilishi, yashirin qandli diabetni namoyon bo‘lishi, gipofiz va buyrak usti bezlari po‘stlog‘i faoliyatini ikkilamchi yetishmovchiligi, bu ayniqsa stress (jarohat, jarrohlik aralashuvi yoki kasallik) holida nohush hisoblanadi.
Metabolik buzilishlar oqsilni parchalanishi oqibatida salbiy azot muvozanati, lipomatoz, tana vaznini oshishi.
Immun tizimi tomonidan buzilishlar kortikosteroidlar teri testlarini susayishiga yordam berishlari, infektsiya simptomlarini niqoblashlari va yashirin infektsiyani faollashtirishlari, shuningdek infektsiyani qo‘zg‘atuvchilariga, xususan mikobakteriyalarga (tuberkulyozda), Candida albicans va viruslarga chidamlikni pasaytirishlari mumkin.
Boshqa reaktsiyalar anafilaktik yoki allergik reaktsiyalar, gipotenziv yoki shokli reaktsiyalar.
Umumiy buzilishlar va yuborish joyidagi buzilishlar preparatni bo‘yin yoki bosh soxasiga yuborish bilan bog‘liq bo‘lgan ko‘rlikni kam hollari, giperpigmentatsiya yoki gipopigmentatsiya, teri osti va teri atrofiyasi, aseptik abstsess, in'ektsiyadan keyingi zo‘rayishlar (bo‘g‘im ichiga yuborilganidan keyin), Sharko artropatiyasi.
Preparat bo‘g‘im ichiga qayta yuborilganidan keyin bo‘g‘imlarni shikastlanishi paydo bo‘lishi mumkin. Zararlanish xavfi mavjud.


Qo‘llash mumkin bo‘lmagan holatlar

Ta'sir etuvchi yoki yordamchi moddalardan birontasiga yoki kortikosteroidlarga yuqori sezuvchanlik.
Tizimli zamburug‘li infektsiyalar.
Idiopatik trombotsitopenik purpurasi bo‘lgan patsiyentlarga mushak ichiga yuborish mumkin emas.

Dorilarning o‘zaro ta'siri
Preparatlar bilan o‘zaro ta'siri
Fenobarbital, rifampitsin, fenitoin yoki efedrin bilan bir vaqtda qo‘llash, kortikosteroidlarning metabolizmini kuchaytirishi va buning oqibati sifatida terapevtik samarasini pasaytirishi mumkin.
Kortikosteroidli davolanayotgan patsiyentlarda, davolashni quyidagi turlarini qo‘llash mumkin emas
-chechakka qarshi emlash,
-immunizatsiyaning boshqa turlari (ayniqsa yuqori dozalarda), nevrologik asoratlarning xavfi va kuchsiz immun javob tufayli (antitelalarni yetarli chiqmasligi).
Lekin o‘rinbosar davolash sifatida kortikosteroidlarni qo‘llayotgan patsiyentlarda, immunizatsiyani o‘tkazish mumkin (masalan, Addison kasalligida).
Diuretiklar, masalan, tiazidlar bilan bir vaqtda qo‘llash, glyukozani o‘zlashtiraolmaslik xavfini oshishiga olib kelishi mumkin.
Kortikosteroidlar va estrogenlar bilan bir vaqtda davolanayotgan patsiyentlarning xolatini kuzatish kerak, chunki kortikosteroidlarning samaralari kuchayishi mumkin.
Kortikosteroidlar va yurak glyukozidlarini bir vaqtda qo‘llash, gipokaliyemiya oqibatida aritmiya yoki digitalisli intoksikatsiya paydo bo‘lishi xavfini oshirishi mumkin. Yurak glikozidlarini qabul qilayotgan patsiyentlar ko‘pincha bir vaqtda organizmda kaliyning chiqarilishiga yordam beruvchi diuretiklarni qo‘llaydilar. Bunday xollarda patsiyentga kaliy saqlovchi preparatlarni buyurish kerak. Kortikosteroidlar amfoteritsin V ni qo‘llash chaqirgan qaliyning chiqarilishini kuchaytirishlari mumkin. Preparatlarning bunday majmualaridan birini qabul qilayotgan barcha patsiyentlarda, zardob elektrolitlarining darajasini, xususan qon zardobida kaliyning darajasini diqqat bilan nazorat qilish kerak.
Kortikosteroidlar va kumarin qatori antikoagulyantlarni bir vaqtda qo‘llash, antikoagulyantlarning samaralarini kuchaytirishi yoki susaytirishi mumkin, bu dozaga tuzatishkiritishni talab qiladi. Antikoagulyantlar va glyukokortikosteroidlar bilan bir vaqtda davolanayotgan patsiyentlarga nisbatan, kortikosteroidlar tomonidan chaqirilgan me'da-ichak yo‘llarining yaralarini rivojlanishi mumkinligi xaqida, shuningdek ichki qon ketishi xavfini yodda tutish kerak.
Kortikosteroidlar qon plazmasida salitsilatlarning kontsentratsiyasini pasaytirishi mumkin. Kortikosteroidlarning dozalari pasaytirilganida yoki davolash to‘xtatilganida, salitsil kislotasi bilan zaxarlanish ehtimoliga nisbatan tekshirish o‘tkazish kerak. Glyukokortikoidlar va salitsilatlarni qo‘shilishi me'da-ichak yo‘llarida yarali jarayonlarning tez-tezligi va og‘irligini oshirishi mumkin.
Nosteroid yallig‘lanishga qarshi preparatlar yoki etanol bilan bir vaqtda qo‘llashda, me'da-ichak yo‘llarining yarasini rivojlanishi yoki mavjud bo‘lgan yaraning zo‘rayishi xavfini oshishi mumkin.
Qandli diabeti bo‘lgan patsiyentlarga ayrim hollarda peroral antidiabetik preparatlar yoki insulinning dozalarini, glyukokortikoidlarning giperglikemik samarasini hisobga olib, moslashtirish kerak bo‘lishi mumkin.
Somatotropin bilan bir vaqtda qo‘llash, bu gormonga javobni kamaytirishga olib kelishi mumkin. Somatotropin bilan davolash davrida betametazonni sutkada 1 m2 tana yuzasiga 300-450 mkg dan (0,3-0,45 mg) yuqori dozalarda qo‘llashdan saqlanish kerak.
Laboratoriya testlarini o‘tkazishdagi o‘zaro ta'sir
Kortikosteroidlar nitroko‘k tetrazoliyning tiklanish testiga va soxta salbiy natijalar olinishiga ta'sir qilishi mumkin.
Agar patsiyent kortikosteroidlar bilan davolanayotgan bo‘lsa, biologik testlarning (teri testi, qalqonsimon bezi gormonlarining darajasi va boshqalar.) natijalarini izohlashda hisobga olish kerak.
Nomutanosiblik. Mahalliy og‘riqni qoldiruvchilarni bir vaqtda qo‘llashning zarurati kam hollarda kerak bo‘lishi mumkin. Agar og‘riqni qoldiruvchi moddani bir vaqtda yuborish ma'qul bo‘lsa, Diprospan® preparatini lidokainning 1% yoki 2% li eritmalari yoki prokain gidroxloridi yoki parabenlarni saqlamaydigan boshqa anestetiklar bilan aralashtirish (shpritsda, flakonda emas) mumkin. Metilparaben, propilparaben, fenol va boshqa shunga o‘xshash moddalarni saqlovchi og‘riqni qoldiruvchilarni qo‘llashga ruxsat berilmaydi.


Maxsus ko‘rsatmalar

Diprospan® preparatini vena ichiga yoki teri ostiga yuborish mumkin emas.
Kortikosteroidlar epidural in'ektsion yuborilganida jiddiy nevrologik reaktsiyalar (ba'zida o‘limga olib keluvchi) paydo bo‘lgani xaqida xabar berilgan. Shuningdek spetsifik reaktsiyalar xaqida xabar berilgan, ular quyidagilarni o‘z ichiga oladi (lekin sanab o‘tilganlar bilan cheklanmaydi) orqa miya infarkti, paraplegiya, kvadriplegiya, po‘stloq ko‘rligi va insult. Bu jiddiy nevrologik xodisalar xaqida rentgenoskopik tekshirishlarni qo‘llash bilan ham, qo‘llashsiz ham xabar berilgan. Kortikosteroidlarni epidural yuborishning xavfsizligi va samaradorligi aniqlanmagan, shuning uchun kortikosteroidlarni bunday qo‘llash man qilingan.
Preparatni yuborish aseptik sharoitlarda o‘tkazilishi kerak.
Diprospan® betametazonning ikki efirini saqlaydi, ulardan biri (betametazon natriy fosfati) preparat yuborilgan joydan tez so‘riladi. Demak, shifokor bu eruvchi moddani tizimli ta'sir ko‘rsatishi mumkinligini yodda tutishi kerak.
Davomli qo‘llashdan keyin preparat bekor qilinganida yoki doza keskin pasaytirilganida (juda yuqori dozalar holida - qisqa davr qo‘llanganidan keyinoq), shuningdek kortikosteroidlarga extiyoj oshganidan (stress natijasida infektsiya, jarohat, jarrohlik aralashuvlari) keyin ham buyrak usti bezlarining yetishmovchiligi rivojlanishi mumkin. Shuning uchun dozani asta-sekin pasaytirish kerak. Stress vaziyatlarda ba'zida kortikosteroidlarni qo‘llashni yana boshlash yoki ularning dozasini oshirish kerak.
Dozani pasaytirish shifokorning sinchkov kuzatuvi ostida o‘tkazilishi kerak. Bundan tashqari, ba'zida davomli davolashtugatilganidan keyin yoki preparatning yuqori dozalari qo‘llanganidan keyin 1 yilgacha davr davomida patsiyentning holatini kuzatish kerak bo‘ladi.
Buyrak usti bezlari po‘stlog‘ining yetishmovchiligini simptomlari lohaslik, mushak kuchsizligi, ruxiy buzilishlar, lanjlik, mushaklar va suyaklarda og‘riq, terini kepaklanishi, hansirash, anoreksiya, ko‘ngil aynishi, qusish, isitma, gipoglikemiya, arterial gipotenziya, degidratatsiya, davolashni keskin to‘xtatish natijasida o‘lim. Buyrak usti bezlari po‘stlog‘ining yetishmovchiligini davolash glyukokortikosteroidlar, mineralokortikosteroidlar, suv, natriy xloridi va glyukozani qo‘llashni o‘z ichiga oladi.
Kortikosteroidlarni yuqori dozalarda vena ichiga in'ektsiyasini tez bajarish, yurak-qontomir kollapsini chaqirishi mukin; shu sababga ko‘ra in'ektsiya 10 minut davomida o‘tkazilishi kerak.
Kortikosteroidlarni parenteral qabul qilgan patsiyentlarda kam hollarda anafilaktoid reaktsiyalar kuzatilgan. Shuning uchun preparatni qo‘llashdan oldin muvofiq ehtiyotkorlik choralarini ko‘rish kerak, ayniqsa agar patsiyentning anamnezida preparatning komponentlaridan biriga allergiya bo‘lsa.
Kortikosteroidlar bilan davomli davolashda, barcha afzalliklari va bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavflarni hisoblab, preparatni parenteraldan peroral qo‘llashga o‘tish masalasini ko‘rish kerak.
Bo‘g‘im ichiga in'ektsiyani bajarishda quyidagilarni bilish muxim
-Preparatni bunday qo‘llash usuli mahalliy va umumiy ta'sir ko‘rsatishi mumkin.
-Bo‘g‘imda septik jarayonni istisno qilish uchun, bo‘g‘im ichki suyuqligini tahlili kerak.
-Bo‘g‘im ichki infektsiyasi bo‘lganida preparatni yuborish mumkin emas.
-Og‘riqni, shishni kuchayishi, bo‘g‘imning xarakatchanligini pasayishi, xaroratni oshishi yoki lohaslik septik artritning belgilari bo‘lishi mumkin. Agar infektsion jarayon tashxis qilingan bo‘lsa, muvofiq antibakterial davolashni o‘tkazish kerak.
-Kortikosteroidlarni beqaror bo‘g‘imga, infektsiyalangan sohalarga yoki umurtqalararo oraliqlarga yuborish mumkin emas.
-Osteoartritda bo‘g‘imga takroriy in'ektsiya, bo‘g‘imning yemirilishi xavfini oshirishi mumkin.
-Kortikosteroidlarni paylarga bevosita in'ektsiyasidan saqlanish kerak, chunki bunday xolda keyingi paylarning uzilishini xavfi paydo bo‘ladi.
To‘qimalarning mahalliy atrofiyasidan saqlanish uchun kortikosteroidlarni chuqur mushak ichiga yuborish kerak.
Kortikosteroidlarni yumshoq to‘qimalarga yoki bevosita shikastlanish o‘chog‘iga yuborish, shuningdek bo‘g‘im ichiga yuborish, umumiy va maxalliy ta'sir ko‘rsatishi mumkin.
Alohida xavf guruhlari
Glyukokortikosteroidlarning xususiyatlarini (oqsillarni glyukozaga aylantirish) e'tiborga olib, diabeti bo‘lgan bemorlarda betametazonni faqat qisqa vaqt davomida va faqat doimiy tibbiy nazorat ostida qo‘llash mumkin.
Gipotireozi yoki sirrozi bo‘lgan patsiyentlarda glyukokortikosteroidlarning samarasini kuchayishi kuzatiladi.
Diprospan® preparatini shox pardaning teshilishi xavfini hisobga olib, ko‘zlarning gerpesida qo‘llashdan saqlanish kerak.
Kortikosteroidlar asosidagi preparatlar qo‘llanganida psixotik reaktsiyalar kuzatilishi mumkin. Kortikosteroidlar asosidagi preparatlar bilan davolash davomida emotsional yoki psixotik beqarorlikka moyillik yomonlashishi mumkin.
Preparat quyidagilarda ehtiyotkorlik bilan qo‘llanadi nospetsifik yarali kolit, teshish xavfi, abstsess yoki boshqa yiringli infektsiyalar; divertikulit; ichak anastamozi; me'da va o‘n ikki barmoq ichak yara kasalligi; buyrak yetishmovchiligi; arterial gipertenziya; osteoporoz; og‘ir miasteniya; glaukoma; o‘tkir psixoz; virusliva bakterial infektsiyalar; rivojlanishni kechikishi; tuberkulyoz; Kushing sindromi; diabet; yurak yetishmovchiligi; davolashga qiyin beriluvchi tutqanoq; tromboemboliya yoki tromboflebitga moyillik; xomiladorlik.
Kortikosteroid davolash davomidagi asoratlar doza va davolash davomiyligiga bog‘liqligini hisobga olib, xar bir alohida patsiyent uchun doza va davolash davomiyligini shaxsiy ravishda tanlashda foyda/xavf nisbatini hisobga olish kerak.
Kortikosteroidlar infektsion kasalliklarning ayrim belgilarini niqoblashi yoki ularni aniqlashni murakkablashtirishi mumkin. Preparatni qo‘llash davomida chidamlilikni pasayishi sababli, yangi infektsiyalar paydo bo‘lishi mumkin.
Preparatni davomli qo‘llash ko‘rish nervini mumkin bo‘lgan shikastlanishi bilan orqa subkapsulyar katarakta (ayniqsa bolalarda) yoki glaukoma rivojlanishiga olib kelishi, shuningdek ko‘zlarning ikkilamchi infektsiyalarini (zamburug‘li yoki virusli) rivojlanishiga yordam berishi mumkin. Muntazam oftalmologik tekshirishlar, ayniqsa davomli davolashda (6 haftadan ko‘proq) o‘tkazish kerak.
Kortikosteroidlarning o‘rtacha va yuqori dozalarini qo‘llash arterial bosimni oshishiga, organizmda suyuqlik va natriyni tutilishiga, shuningdek kaliyning chiqarilishini kuchayishiga olib kelishi mumkin. Bunday samaralarning ehtimoli, sintetik hosilalar qo‘llanganida, ular yuqori dozalarda ishlatilgan hollardan tashqari, kamroq. Kaliy saqlovchi preparatlarni qo‘shimcha qabul qilish va osh tuzi cheklangan parhezni qo‘llash haqidagi masala ko‘rilishi mumkin. Barcha kortikosteroidlar kaliyni chiqarishini kuchaytiradilar.
Kortikosteroidli davolanayotgan patsiyentlarda, davolashni quyidagi turlarini qo‘llash mumkin emas
-chechakka qarshi emlash,
-immunizatsiyaning boshqa turlari (ayniqsa yuqori dozalarda), nevrologik asoratlarning xavfi va kuchsiz immun javob tufayli (antitelalarni yetarli chiqmasligi).
Lekin o‘rinbosar davolash sifatida kortikosteroidlarni qo‘llayotgan patsiyentlarda, immunizatsiyani o‘tkazish mumkin (masalan, Addison kasalligida).
Immunitetni bostiruvchi dozalarda kortikosteroidlarni qabul qilayotgan patsiyentlar, ayniqsa bolalar, suvchechak yoki qizamig‘i bo‘lgan bemorlar bilan xar qanday muloqatdan saqlanishlari kerak.
Faol tuberkulyozda kortikosteroidlar bilan davolashni faqat fulminant yoki tarqalgan tuberkulyoz hollari bilan cheklash kerak. Bunday holda kortikosteroidlar muvofiq tuberkulyozga qarshi davolash bilan birga ishlatiladi.
Agar kortikosteroidli davolash tuberkulyozning yashirin shakli yoki tuberkulinga ijobiy reaktsiyasi bo‘lgan patsiyentlarga buyurilsa, xolatni doimiy kuzatuvini o‘tkazish kerak, chunki kasallikni qayta faollashishi mumkin. Davomli kortikosteroidli davolashda patsiyentlar ximioprofilaktika olishlari kerak.
Agar ximioprofilaktika dasturida rifampitsin ishlatilsa, bu preparatni kortikosteroidlarning metabolik jigar klirensini kuchaytirishini yodda tutish kerak; kortikosteroidlarning dozasiga tuzatish kiritish kerak bo‘lishi mumkin.
Kortikosteroidlar yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va bolalarning rivojlanishiga ta'sir qilishi, shuningdek endogen kortikosteroidlarning ishlab chiqarilishini bostirishi mumkinligi tufayli, kortikosteroidlar davomli qo‘llangan holda, bolalarning o‘sishi va rivojlanishining ko‘rsatgichlarini diqqat bilan kuzatish kerak.
Ayrim hollarda kortikosteroidlar spermatozoidlarning xarakatchanligi va miqdoriga ta'sir qilishlari mumkin.
Diprospan® benzil spirti saqlaydi, u yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va 3 yoshgacha bo‘lgan bolalarda toksik va anafilaktoid reaktsiyalar chaqirishi mumkin. Preparatni chala tug‘ilgan yoki muddatida tug‘ilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda qo‘llash mumkin emas.
Diprospan® preparatining tarkibiga metilparagidroksibenzoat (E 218) va propilgidroksibenzoat (E 216) kiradi, ular allergik reaktsiyalar (ba'zida sekinlashgan turi), istisno hollarda - nafasni qiyinlashishini chaqirishi mumkin.

Homiladorlik va emizish davrida qo‘llanishi
Homiladorlar va emizikli ayollarda glyukokortikosteroidlarni qo‘llashning xavfsizligi bo‘yicha tadqiqotlar o‘tkazilganligi tufayli, glyukokortikosteroidlarni xomiladorlik va laktatsiya davrida, shuningdek bola tug‘ish yoshidagi ayollarga, zarurati bo‘lgan xollardan tashqari va faqat ona, homila yoki bolaga kutilayotgan ijobiy samara va bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavflar nisbati sinchiklab baholanganidan keyingina buyurish kerak.
Agar kortikosteroidlar bilan davolash bola tug‘ish yoshida ko‘rsatilgan holda, kutilayotgan klinik samara va bo‘lishi mumkin bo‘lgan nojo‘ya samaralarini qiyoslash kerak (xususan o‘sishni sekinlashishi va infektsiya xavfini oshishi).
Ayrim hollarda homiladorlik davrida kortikosteroidli davolashni davom ettirish yoki xatto dozani oshirish kerak (masalan, o‘rinbosar kortikosteroidli davolash holida).
Agarpreparat tug‘ruqdan 42 soatdan ko‘proq oldin qo‘llansa, betametazonni mushak ichiga yuborish homilada dispnoe tez-tezligini ahamiyatli pasayishiga olib keladi (homiladorlikni 32-nchi xaftasigacha).
Tadqiqotlarning chop etilgan natijalari, homiladorlikni 32-nchi xaftasidan keyin kortikosteroidli davolashning maqsadga muvofiqligi munozaraliligini ko‘rsatadi. Shuning uchun shifokor homiladorlikni 32-nchi xaftasidan keyin kortikosteroidli davolashni ishlatganida ona va homila uchun foyda va bo‘lishi mumkin bo‘lgan xavfni baxolashi kerak.
Kortikosteroidli davolash tug‘ilgandan keyingi gialinli membranalarning kasalligini davolash uchun mo‘ljallanmagan.
Chala tug‘ilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlardagi gialinli membranalarning kasalliklarini profilaktik davolash holida, preeklampsiyasi yoki eklampsiyasi, shuningdek yo‘ldoshning shikastlanishini belgilari bo‘lgan homilador ayollarda kortikosteroidlarni qo‘llashdan saqlanish kerak.
Homiladorlik davrida kortikosteroidlarning ahamiyatli dozalarini qabul qilgan onalardan tug‘ilgan bolalar, buyrak usti bezlari po‘stlog‘ining yetishmovchiligining belgilarini erta aniqlash uchun tibbiy kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak.
Agar ayollar bola tug‘ilgunicha betametazon qabul qilgan bo‘lsalar, yangi tug‘ilgan chaqaloqlarda o‘sishni fetal gormonlarini, shuningdek, ehtimol, ham butunlay shakllangan, ham homila buyrak usti bezlarining fetal soxalarining kortikosteroidlarni ishlab chiqarilishini boshqaruvchi gipofizar gormonlarning ishlab chiqarilishini vaqtinchalik kechikishi kuzatilgan. Shunga qaramasdan, fetal gidrokortizonni bostirilishi tug‘ruqdan keyingi stressga gipofiz va buyrak usti bezlari tomonidan reaktsiyaga ta'sir qilmaydi. Kortikosteroidlar yo‘ldosh to‘sig‘i orqali va ona sutiga yaxshi o‘tadi.
Kortikosteroidlar yo‘ldosh orqali o‘tishi tufayli, homiladorlik davrini katta yoki biron-bir qismi davomida kortikosteroidlar bilan davolangan onalardan tug‘ilgan yangi tug‘ilgan chaqaloqlar va go‘daklarning xolatini ayniqsa diqqat bilan kuzatish va garchi bunday hollar juda kam bo‘lsa ham, bo‘lishi mumkin bo‘lgan tug‘ma kataraktaga nisbatan tekshirish kerak.
Diprospan® preparati emizikli bolalarda nojo‘ya samaralar chaqirishi mumkinligi tufayli, bu davolashni ona uchun muhimligiga qarab, emizishni to‘xtatish yoki preparatni qo‘llashni maqsadga muvofiqligi masalasini ko‘rish kerak.
Homiladorlik davrida kortikosteroidlar bilan davolanagan ayollar, to‘lg‘oq vaqtida va keyin, shuningdek tug‘ruq vaqtida, tug‘ruq stressi chaqirgan buyrak usti bezlarining yetishmovchiligini aniqlash uchun kuzatuv ostida bo‘lishlari kerak.
Avtotransport va mexanizmlarni boshqarish qobiliyatiga ta'siri
Preparatning yuqori dozalarini qabul qilishda alohida ehtiyotkorlik ko‘rsatish kerak, ular MNT tomonidan samaralar (eyforiya, uyqusizlik) rivojlanishiga yordam berishlari mumkin. Shuningdek preparat davomli qo‘llanganida ko‘rishni buzilishi mumkin.
Preparat bolalar olaolmaydigan joyda saqlansin va yaroqlilik muddati o‘tgach qo‘llanilmasin.


Dozani oshirib yuborilishi

Simptomlari. Glyukokortikosteroidlarning, shu jumladan betametazonning dozasini o‘tkir oshirib yuborilishi, patsiyentning xayotiga xavf tug‘dirmaydi.
Eng yuqori dozalar qo‘llangan holda, glyukokortikoidlarning dozasini oshirib yuborilishi noxush keyingi ta'sirlarga olib kelishini ehtimoli kam (qandli diabet, glaukoma, me'daning faol yarasi yoki agar yurak glikozidlari, kumarin qatori antikoagulyantlar yoki kaliyni chiqaruvchi diuretiklarni bir vaqtda qo‘llash kabi shartli qarshi ko‘rsatmalar bo‘lmasligi sharoitida).
Davolash. Kortikosteroidlarning metabolik ta'siri yoki asosiy samaralari yoki yondosh kasalliklar chaqirgan asoratlarda, shuningdek boshqa dori vositalari bilan o‘zaro ta'siri natijasidagi asoratlarda, muvofiq davolashni o‘tkazish kerak. Organizmga suyuqlikni adekvat tushishini ta'minlash va organizmda natriy va kaliyning muvozanatiga alohida e'tibor berib, qon zardobi va siydikda elektrolitlarning tarkibini nazorat qilish kerak. Bu ionlarning disbalansi aniqlanganida muvofiq davolashni o‘tkazish kerak.


Chiqarilish shakli

1 ml dan gidrolitik sinf 1 (EF) shisha ampulalarda. Ampulaning pastki qismidan 32,5±1,0 mm balandlikda ko‘k rangli xalqa bor. 5 ampuladan tiniq PETF/PE plenka bilan yopilgan tiniq bo‘lmagan polisterol kontur uyali o‘ramda.
5 ampuladan qo‘llash bo‘yicha yo‘riqnomasi bilan birga karton qutiga joylanadi.


Saqlash sharoiti

Yorug‘likdan himoyalangan joyda, 25oS dan yuqori bo‘lmagan xaroratda saqlansin, muzlatilmasin. Qo‘llash oldidan silkitilsin.


Yaroqlilik muddati
i
2 yil.

Berish tartibi
Retsept bo‘yicha.


Ishlab chiqaruvchi
xaqida ma'lumot
Shering-Plau Labo N.V., Belgiya.

Manzili
Industiyepark 30 B2220, Xeyst-op-den-Berg, Belgiya.
Industriepark 30 B2220, Heist-op-den-Berg, Belgium.

Qayd etish guvohnomasining egasi
Shering-Plau Sentral Ist AG, Veyshtrasse 20 SN-6000 Lyutsern 6, Shveytsariya.
Schering-Plough Central East AG, Weystrasse 20 CH-6000, Lucerne 6, Switzerland